Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
wojowe,ujmujestosunkizachodzącemiędzyrzeczamiprzyużyciu
odpowiedniegojęzyka.Diagnozaodpowiadanapytania,jakjest,jakiesą
własnościprzedmiotówizjawisk,ichnatężenie,czyijakimpodlegają
zmianomiprocesom.Oprócztego,żepozwalanaustaleniestanu
faktycznego,możedostarczyćprzesłanekdlapożądanejzmianytegostanu.
Rezultatemtejfunkcjisąopisysprawozdawcze–rodzajfotografiizdarzeń
izbiorowości.
Wyjaśniającafunkcjanauki,jaksamanazwawskazuje,polegana
objaśnianiuimplikacji,relacji–zależnościmiędzyzjawiskami,ustalaniu
związkówprzyczynowo-skutkowych,odpowiadaniunapytania,dlaczego
jest,jakjest.Wramachtejfunkcjinaukatłumaczy,dlaczegowystępują
określonezdarzenia,cojestichprzyczynągłówną,dominującą,aco
drugorzędną,ukazujeokoliczności,wjakichdochodzidoichprzekształ-
ceń.Wyjaśnianiejestprocedurąrozumowaniamającąnaceluuzyskanie
odpowiedzinapytania,dlaczegozdarzyłosięA,jakajestprzyczynaB,co
spowodujeCitp.(Pilch1995).Poprawnośćwyjaśnianiajestuwarun-
kowanastosowaniemprawdziwychprzesłanekiprzestrzeganiemreguł
danegojęzyka.
Prognostycznafunkcjanaukipoleganaprzewidywaniuprzy-
szłychstanówrzeczynapodstawiedotychczasowegostanuwiedzy.Jeśli
wiemy,żeApowodujeB,to,jeślipojawiasięA,możnaprzewidywać,że
nastąpiB.Jeśliwiedzajestniedostateczna,toprzewidywanieniejest
możliwe.
Bogactwonaukiprzejawiasięwpostępującymjejpodzialeiwyodręb-
nianiusięnowychjednostek,czylidyscyplinnaukowych.Proceswyodręb-
nianiasięnowychdyscyplinnaukowychwiążesięz:
ą
nagromadzeniemogromnejwiedzy,którejpracowniknaukiniejest
wstanietwórczoopanować(bezznajomościdotychczasowegostanu
niemożnaracjonalnieprzyczyniaćsiędodalszegorozwoju),
ą
istnieniemna,,peryferiach’’dojrzałych,różnychdyscyplinpodobnych
problemówwzbudzającychzainteresowaniebadaczy,którezsumowa-
neizsyntezowanetworząnowądyscyplinę,
ą
nadaniemjakiemuśfragmentowirzeczywistościdużegoznaczenia
społecznegoiuznaniem,żewymagawsparcianaukowego.
Naukamaswojąstrukturęwyrażającąsięwpodzialenaczęści
iwrelacjachzachodzącychmiędzytymiczęściami.WedługL.Powierża
strukturęnaukicharakteryzujeponiższysystemhierarchiczny:
Podziałnaukdokonujesięwedługróżnychkryteriów,tj.ontologicznych
iepistemologicznych,przedmiotowo-metodologicznychorazporównywa-
nianapoziomiemiędzynarodowymzwiązanegorównieżzjejfinan-
sowaniem.
14
