Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Sztukajakonarzędzieformowaniazainteresowańirozwojuartystycznego
29
rodzajówaktywnościwjednymdziele,costwarzamożliwośćzacieraniagranicmię-
dzyposzczególnymisztukamiorazsyntetycznośćteatru.Friednapisał,żenspecyfika
teatruzawierasięwtym,coznajdujesiępomiędzyróżnymiśrodkamiartystyczny-
mi(in-between)”idlatego,zdaniemFriedangłównymkryteriumocenyteatrunie
mogąbyćwartościartystyczne,leczto,czyjestonzdolnydowywoływaniazaintere-
sowaniaiprzytrzymywaniauwagiwidzów.Miejscejakościiwartościartystycznych
zajmujekategoriazainteresowania,bycieinteresującym,cooznacza,żeodteatruwy-
magasięprzedewszystkimtego,bybudziłzainteresowanie”57.Iwowymstopniu
budzeniazainteresowania,chęcipoznaniaiprzeżywaniakryjesięnajwiększainaj-
istotniejszamoimzdaniemsiłaperswazyjnateatru,bowiemwtymmomencienteatr
jestnietylkojęzykiemipoznaniem,aleteżdoznaniem,udziałem,zaangażowanie-
m”58.JakpodkreślazaJakubemDaszkiewiczemRyszardSolik:
nIstotneokazująsięrównieżdyspozycjeodbiorcydorozpoznaniainazwaniadzieła.
Jednakopodobnychtrudnościachwerbalizacyjnychmożnamówićwprzypadkuprób
transkrypcjiwszelkichdoświadczeń,doznańiemocji.Tymsamymsytuacjajęzykowa
odbiorcystanowikażdorazowointegralnyskładnikcałościowegodoświadczeniairozpo-
znaniaobiektusztuki”59.
103010Specyfikaretorykiteatru
ArystoteleswswoimdzieleRetorykarozszerzyłpojęcieówczesnejretorykiwy-
wiedzionejzprzemówieńsądowychipodniósłjedorangisztuki.Pisał,retoryka:
nJesttoumiejętnośćmetodycznegoodkrywaniatego,cowodniesieniudokażdegoprzed-
miotumożebyćprzekonywające.Takiegozadanianiespełniażadnainnasztuka.Każda
znichmożebowiempouczaćiprzekonywaćwyłączniewzakresiejejwłasnegoprzed-
miotu:sztukalekarskawzakresiezdrowiaichoroby,geometriawzakresiemiar,arytme-
tykawzakresiestosunkówliczbowych,apodobnierównieżwszystkieinnesztukiinauki.
Tylkoretorykazdajesiębyćumiejętnościąodkrywaniawkażdymmożnapowiedzieć
przypadkutego,coprzekonywające,idlategowłaśniemówimy,żejakosztukanieogra-
niczasiędojednego,określonegorodzajuprzedmiotów”60.
57
G.Dziamski,Odteatralizacjisztukidoteatralizacjikultury,nDyskurs”
,nr2/2000[online][do-
stęp:2.12.2015].DostępnywWordWideWeb:http://www.asp.wroc.pl/dyskurs/Dyskurs2/Grzegorz-
Dziamski.pdf.
58
R.Strzelecki,Teatrwperspektywieantropologii,[w:]Wkręgupolskiegodramatuiteatrureli-
gijnegoXXwieku,(red.)W
.Karczmarek,J.Michalczuk,Wyd.Norbertinum,Lublin2007,s.44.Autor
odnositostwierdzenieprzedewszystkimdonowegonurtupracyaktorairolipubliczności,jakiwyzna-
czyliJerzyGrotowski,EugenioBarba,PeterBrook,RichardSchechner,JosephChaikin.Wtymnowym
nurcieteatrstałsięrodzajemdoświadczeniaurastającegodorangiprzeżyciareligijnego,asamameto-
dykateatrusprawiała,żestawałasięonaelementemżycia,miejscemantropologicznegoeksperymentu
orazprzedmiotemzaangażowania.
59
R.Solik,Pejzażesztukił,op.cit.,s.9.
60
Arystoteles,Retoryka,(tł.)H.Podbielski,[w:]Arystoteles,Dzieławszystkie,t.VI,Wyd.Nauko-
wePWN,Warszawa2001,s.305-306.