Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
2.Tożsamośćjakointegralnyskładnikświatopoglądu
21
poznawczejpodmiotu,którybudujenatejpodstawieosobisty
ideałżycia,bądź—podrugie—jakozespółpodzielanychko-
lektywniedoświadczeńilosówżyciowych,którewwiększym
lubmniejszymstopniudeterminująwspólnydanejgrupieob-
razświataiwyznawanyideałżycia.Tymsamymtożsamości
iświatopoglądówjestalbotyle,ile—parafrazującsłowamałozna-
negonaZachodziefilozofagruzińskiego—każdegorankabudzisię
umysłówioczu4,albotylkotyle,iledasięwyróżnićzbiorowychiden-
tyfikacji.Ichociażsplotżyciowychdoświadczeń,którydeterminuje
obrazświataiideałżycia,macharakterraczejniepowtarzalny,to
jednakpodejmujemysiępewnychtypologizacjitożsamości(światopo-
glądów).Otychdwóchwymiarachtożsamości(bardzoosobistymoraz
społecznym)pisałtakżeE.H.Erikson:flTożsamośćopisuje,zjednej
strony,stosunekpodmiotudosamegosiebiejako»trwałe,wewnętrz-
nepoczuciebyciasobą«;zdrugiejzaśstronyokreślastosunekdo
społecznegośrodowiskajakouczestnictwowprocesiekomunikacji
izwiązaneztymcharakterystycznedlaokreślonychgrupcechywy-
różniające”(podajęza:Tillmann,2005:192).Reasumując,świa-
topogląd(osobowybądźkolektywny)należypostrzegaćjakopojęcie
szerszeodpojęciatożsamości(osobowejbądźkolektywnej),gdyżobej-
mujeono:1)genezękształtowaniasiętożsamości,czyliogółdetermi-
nującychjądoświadczeńżyciowych,2)obrazświata,któregoobraz
siebiesamego-w-świecie(tożsamość)jesttylkoskładową,oraz
3)ideałżycia,bezktóregoniemożeistniećżadnatożsamość,jeślinie
chcesięnarazićnaswójkryzys.
Mimożetrudnodziśwyrokowaćwsprawiedominującychtypów
tożsamościczyzauważyćfunkcjonowaniegotowychmatrycoferowa-
nychmłodzieżywprocesiesocjalizacji(Z.MelosikiT.Szku-
dlarek(1998:58)piszą,iżwczasachwrogościiwojenbyłtotyp
wojownika,wczasachpokojulubrozbudowy—typpracownika/robot-
nika,zkoleiwinnychokresachimiejscach—typbiurokraty,dżen-
telmena,wyznawcy,romantyka,pozytywisty),tonadalheurystycznie
użytecznejesttworzenietakichtypologii.Z.Melosik,mimoniechęci
dokategoryzacjijakokonsekwencjidostrzeżonejfragmentaryzacji
wszelkichtożsamości,konstatujeistnieniepewnychponowoczesnych
tożsamości(Melosik,Szkudlarek,1998:60—67).Tożsa-
mośćglobalnaprzezroczystajestrezultatemdziałaniaflwielkich
korporacji”iflinstytucjimiędzynarodowych”,któresprawiają,iżświat
widziećmożnaniewkontekścieróżnicmentalnych,kulturowych
4MerabaMamardaszwilimawiał:flŚwiatówjesttyle,ilekażdegorankabudzi
sięumysłówioczu”.Podajęza:J.Eliawa(2004).
