Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
nMniezawszefascynowaływszelkiepowtarzalności”.OtopiceZagładył
23
spacerwstronęogroduSaskiego.KoniecElektoralnej-togdzieśtambyło.Moi
rodzicebylibardzooburzeni.Acodopytania:przykładkaruzelijestskrajny,
podobniejakprzypadekJedwabnego,boprzecieżniewszyscyPolacyzabijali
Żydów.
P.W.:Aha,wtymsensieskrajna.Bopotemprzecieżsięjednakokazuje,żetakich
Jedwabnychbyłosporo.
J.A.:Odeszliśmyodtoposu,atuchodziodobreizłesumienie.Przedewszyst‑
kimozłe.Ijestcośtakiegojakpoczuciewinyztegopowodu,żesięnależałodo
pewnejspołecznościłTodotyczyprzedewszystkimNiemców,aleteżPolaków.
WiePan,kiedyśstarałamsięnawłasnyużytekzdefiniowaćsobiecoś,conazywa
siępatriotyzmem.Terazjużniebyłobytoodkrywcze.Alewtedymawiałam,że
dumynarodowejnieczuję,bonibyzczego.NawetMariaCurie-Skłodowskaczy
FryderykChopin,pomijającnawetichniepewnąprzynależnośćnarodową,czy
sportowcyłJasięcieszę,żewygrywają-ależebymmiałaztegopowodubyć
dumna?Onimająbyćdumni,tosąindywidualnezwycięstwaisukcesy.Prawdę
mówiąc,nieznajdujęwhistoriiPolskiszczególnychpowodówdodumy.Cośby
siętamznalazło,alewięcejmampowodówdowstydu.Wstydteżjestrodzajem
identyfikacji.Jestemwtymsensiepatriotką,żejasięzaPolskę,zaPolaków,za
naródwstydzęzwielupowodów.Itenwstydwynikanaprzykładzpoczucia
winyzaJedwabne.
P.W.:WewspomnianymjużartykulenapisałaPaniProfesor,żetoposznajduje
sięgdzieśmiędzytekstemarzeczywistością.CośtakiegomówiłateżPaniprzed
chwiląonaszejKARUZELI-żeważnewtejdyskusjijestto,żeonanaprawdę
istniała.Toniejesttylkoobrazczypejzażpotiomkinowskibądźangielskiogród,
którymacośudawać,tobrutalnarzeczywistość,któradopierozamieniasię
wobraz.KARUZELAwzięłasięzbezpośrednioobserwowanejsytuacjiibardzo
szybko-niepowiekach-zaczęłafunkcjonowaćuCzesławaMiłosza,uJana
Błońskiego,uJarosławaIwaszkiewiczawDziennikuł
J.A.:Jejobrazysąrozproszone,alekaruzelabyłajedna.
P.W.:Podobnodwie.
J.A.:Dwie?!
P.W.:TomaszSzarotapisał,żebyćmożebyłydwie7.
7WartykuleCzyśmiałysiętłumywesołe?,opublikowanymwnRzeczypospolitej”z28lu-
tego2004r.
