Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
WYKŁAD13
gdzieśtam,wmoimbanku,zmalałstosikbanknotówwskrzyneczcezmoim
nazwiskiem.Taktosobiezawszewyobrażam,chociażwiem,żetonieprawda.
Aletakjestprościej.Cowtymskomplikowanego?Aleprzecieżnadteoriąpie-
niędzyzastanawialisięmiędzyinnymiArystoteles,uczeniarabscywczesnego
średniowiecza(kilkanazwiskto:IbnRuszd1126-1198,IbnTajmijja1236-1328,
IbnChaldan1332-1404),MikołajKopernik,KarolMarks,adziśmonetaryzmto
trudnaspecjalnośćwobszarzeekonomii.
Moneymakestheworldgoround...
piosenkazfilmuKabaret
Aotoprawoekonomiczne,którewliteraturzeanglosaskiejnazywanejest
prawemGreshama,wPolscezasadąKopernika-Greshama3,alenadobrąsprawę
tosamopisaliwcześniejMikołajzOresme,TeogniszMegaryiArystofanes.Zasa-
daowagłosi,żejeślijednocześnieistniejądwarodzajepieniędzy,podwzględem
prawnymrównowartościowe,alejedneznichsąpostrzeganejakolepsze,toowe
lepszepieniądzesągromadzone,awobieguznajdująsięgorsze.Krótkomówiąc,
gorszypieniądzwypieralepszy.
Nietrudnotozrozumieć.Przecieżjeżeliswojezobowiązaniafinansowemoż-
naregulowaćgorszymipieniędzmi,todlaczegowyzbywaćsięlepszych?Wten
sposóblepszepieniądzezalegająwskrzyniachdomowych,anarynkukrążągor-
sze.Przytaczamtęzasadę,byprzypomnieć,żenietylkoregułymatematyczne
rządząprzepływempieniędzy.
(...)LeczzatoznałAdamaSmitha
Ibyłgłębokimekonomem;
Rozprawiałotym,jaksiękraje
Bogacą,zczegożyją,jak
Produktnaturypaństwudaje
Korzyści,choćmuzłotabrak4.
Wdzisiejszychczasachobywamysięcorazczęściejbezgotówki—wystarczy,
żekomputerbankowywie,żemamyczymzapłacić.Obnażatocałąumow-
nośćpieniędzy.Jeślijestemszewcem,asąsiadrolnikiem,tomógłbymsięznim
3ThomasGreshamżyłwlatach1519-1579.MikołajKoperniksformułowałtęzasadęwdzie-
leMonetaecudendaeratio(Sposóbbiciamonety)wydanymporazpierwszyw1526roku.
Greshammiałwtedy7latizpewnościąniesformułowałtejzasadyprzedKopernikiem.
4Fragment(rozdz.I,cz.V)poematuAleksandraPuszkinaEugeniuszOnieginwprzekładzie
AdamaWażyka.WtejstrofiemamywyraźnąaluzjędofundamentalnegodziełaAdama
SmithaAnInquiryintotheNatureandCausesoftheWealthofNations(1776);wydanie
polskie:Badanianadnaturąiprzyczynamibogactwanarodów(1954).OdAdamaSmitha
zaczynasięhistorianowoczesnej,liberalnejteoriiekonomicznej.
12
