Содержание книги

перейти к управлению читателемперейти к навигацииперейти к деталям бронированияперейти к остановкам
LII
Oreligii
religie,odczytaćichsymbole,odkryćprawdziwysenswszyst-
kichrytuałóworazmitówprzeszłości.Constantzaśnaśladuje
raczejMontesquieu(podwielomawzględamiOduchupraw
jestwzoremdlaDelareligion),ajegopodejściejestprzede
wszystkimkontekstualneistrukturalne:każdaformareligij-
namusibyćnajpierwujętawzwiązkuztym,costanowijej
konteksthistorycznyorazspołeczny,jedyniewktórymodnaj-
dujeswójsens.[...]IdączaMontesquieu,Constantczujesię
zobowiązany,abyzdystansowaćsięwodniesieniudohistory-
ków;jednakże,musiteżodłączyćsięodMontesquieu:tenjest
nazbytsystematyczny.Constantposzukujedrogipośredniej,
niemającejjeszczenazwy,pomiędzyhistoriąorazsystemem,
poszukujerozwiązaniaceniącegoabstrakcjęzasad,amimoto
pewniewspierającegosięnafaktach.Jesttowięctosamo,
coprawiewiekpóźniejMaxWebernazwie„typemidealnym”
iuczyniprawdziwymprzedmiotemnaukspołecznych.Tej
właśnieideiCostantnadajemiano„złożenia”(combinaison)
iposługujesięnimbezkońca:złożeniemastałejądrocech
fundamentalnych,którewszczegółachdostosowujesiędose-
riiróżnic.Pojęciezłożeniapozwalamutwierdzić,żetensam
układodnaleźćmożnauEgipcjaniHindusów:toonopozwala
muprowadzićanalizy„trójcy”wróżnychreligiach,analizy,
którychraczejmożnabybyłooczekiwaćodpióraGeorges’a
Dumezila.WszystkietropynaukowegopostępowaniaCon-
stantazostałypodjęteprzezjegonastępców(którzyczęsto
nieznalinawetjegonazwiska).Trochętak,jakjegoideedo-
tyczącedemokracji,dziśstanowiąonewspólnewyposażenie
intelektualne,codoktóregonieodczuwamypotrzeby,abyje
komukolwiekprzypisywaćniebyłotakjednakwchwiliich
tworzenia”50.
WDelareligionczuciereligijnejestistotą(źródłem)religii
i„prawem”ludzkiejnatury.Religia,wswychformachpozy-
50Ibidem,s.11/12.