Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
ROZDZIAŁ1
watnej.Topoprzezistnienieniezależnychpodmiotówgospodarczych
możliwyjestwzrostekonomicznyiwydajności,costajesiępodstawą
dotakiegopluralizmuspołecznego,jakiegochcemy.Wolnośćekono-
micznajestdlaGellneraczymś,cogwarantujewolnośćspołeczną.
Niełączyonwolnościzrównością,alezpluralizmem,różnorodnością
ipodziałem-dlamyślicielategospołeczeństwoobywatelskietoplu-
ralizminstytucjonalny.Gellneruważał,że…społeczeństwoobywa-
telskietozespółróżnorodnychpozarządowychinstytucji,którena
tylesilne,bystanowićprzeciwwagędlapaństwainiepowstrzymując
goprzedwypełnieniemjegorolistrażnikapokojuirozjemcypomiędzy
sprzecznymiinteresami,powstrzymywaćjeprzeddominacjąiatomi-
zacjąresztyspołeczeństwa14.
DlaD.Schecterawłaściwymmiejscem,wktórymtocopolityczne
stajesięsferąpraktykiiznajdujeartykulację,niejestpaństwo,lecz
społeczeństwoobywatelskie.Jestononiejednązwielusferżyciaspo-
łecznego,leczobejmujewszystkieniepaństwoweinstytucje,wtym
gospodarkę.Schecternieredukujesferypublicznejdoobszarówme-
diacjipomiędzyspołeczeństwemapaństwem,tylkoakcentujeprze-
nikalnośćróżnychdziedzinżyciaspołecznego,wktórychzmieniasię
tylkointensywnośćtegocopolityczne.Schecterjestprzeciwnikiem
funkcjonalistycznegoujęciaspołeczeństwaobywatelskiego,zakłada-
jącegowyodrębnieniewszystkichformdziałaniapozapaństwemjako
sektorówbądźtopublicznych,bądźprywatnych,gdyżjaktwierdzi
wymierzonejesttoprzeciwkosferzepublicznejorazpluralistycznemu
wymiarowiżyciapublicznego15.
Odmiennepodejściedospołeczeństwaobywatelskiegoprezentują
zwolennicymodelutrójdzielnego.DlaJ.CohenaiA.Aratouzasadnie-
niemafunkcjonalistycznycharakterspołeczeństwaobywatelskiego.
CoheniAratoróżnicujążyciespołecznenaspołeczeństwoobywatel-
skie,państwo,sferęekonomiiispołeczeństwopolityczne.Społeczeń-
stwoobywatelskiepojmująonijakosferęspołecznejinterakcjipo-
międzygospodarkąapaństwem,naktórąskładasięprzedewszystkim
24
14E.Gellner,ConditionsofLiberty:CivilSocietyandItsRivals”,London1994,
s.5.Cytatza:D.Pietrzyk-Reeves,Ideaspołeczeństwaobywatelskiego-współczesna
debataijejźródła”,op.cit.,s.276.
15D.Pietrzyk-Reeves,Ideaspołeczeństwaobywatelskiego-współczesnadebata
ijejźródła”,ibidem,s.276-283.