Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
I.Rzymskafamiliawokresiearchaicznym
23
kontynuacjifamiliawoczacharchaicznegoRzymianinajawiłasięprzede
wszystkimjakozagadnienieocharakterzereligijnym.Sukcesjaikon-
tynuacjaoznaczałyzachowaniekulturodzinnego(sacrafamiliaria)28.
Kultdomowybyłprzedewszystkimkultemprzodków,którychczczono
wpierwszejkolejnościwsakralnymcharakterzeogniskadomowego,
anastępniewróżnychspecyficznychrytuałach,związanychzezmarłymi
przodkami.Ichdobrostanwwierzeniacharchaicznychbyłuzależniony
odzachowaniaiprzestrzeganiarodzinnegokultu,wzamianzaco-jak
wierzono-żyjącyczłonkowierodzinyotrzymywalinopiekę”przodków29.
Wtymkontekścietworzenieinstytucji,któraumożliwiałabyopuszcze-
niefamiliaiwyjściespodpatriapotestas,zdajesięiśćpodprąddominu-
jącejtendencji,któraraczejkoncentrowałasięnakumulowaniusytuacji
zapewniającychpożądanymodelsukcesji.Dlaosób,którejeszczezażycia
zwierzchnikaopuszczałyfamilia,oznaczałotonietylkoutratęuprawnień
dosukcesjispadkowej,aleiwyjściepozaporządek,któryokreślałjejmiej-
scewspołeczeństwie.Wprzypadkukobietrozumianotojakonaturalną
kolejrzeczy.Dokonującconventioinmanum,kobietaopuszczałarodzinę
ojcaczydziadkaiprzechodziładorodzinymęża,gdzieuzyskiwałastatus
podobnydoutraconegowrodziniepochodzeniawrazzezwiązanymznim
uprawnieniemdoudziałuwspadkobraniu.Podobnyskutekwystępował
przyadoptio,opuszczenierodzinypochodzeniaiutratawniejuprawnień
spadkowychbyłypowiązaneznabyciemodpowiadającychimuprawnień
wnowejrodzinieadoptującego.Wprzypadkuemancipatioźródłanie
dostarczająjednoznacznejodpowiedzianinapytanie,jakibyłpierwotny
powódpowstanianormytab.4.2,nakazującejzgaśnięciewładzyojcow-
skiejpotrzeciejsprzedażysyna,anijakicelzamierzanoosiągnąćprzez
zgaśnięciewładzyojcowskiejiumożliwieniesynowiuzyskaniestatususui
iurisprzezprzeprowadzenieproceduryemancipatio.
28N.D.FUSTELDECOULANGES,TheAncientCity…,op.cit.,s.34in.Zwrócił
uwagęnaaspektyreligijnewżyciuprywatnymipublicznymarchaicznegookresu
historiiRzymu;doniosłośćspojrzeniaztejperspektywyrównieżnaprawookresu
archaicznegostopniowozyskujecorazwiększeuznaniewbadaniach.Zob.nota17.
29C.W.WESTRUP,IntroductiontoEarlyRomanLaw…,op.cit.,I,s.34in.
