Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.3.Przynależnośćpaństwowaosóbprawnychprawawewnętrznego
1030Przynależnośćpaństwowaosóbprawnych
prawawewnętrznego
49
W.CzaplińskiiA.Wyrozumska,poruszającproblemprzynależnościpaństwo-
wejosóbprawnychprawawewnętrznego,piszą,że:„Ostatusieosóbprawnych
przynależnychdodanegopaństwarozstrzygazawszeprawowewnętrzne,określa-
jącwszczególności,czymająoneosobowośćprawną.Zazwyczajstatuskorpo-
racjiokreślasięwnawiązaniudojednegoztrzechkryteriów:inkorporacji(wpisu
dorejestru),siedzibylubgłównegoprzedsiębiorstwa.Wątpliwościpowstająjednak
wsytuacji,gdydochodzidokoniecznościochronydyplomatycznejosóbpraw-
nychorazichakcjonariuszy.Statusosóbprawnychodgrywarównieżistotnąrolę
wpewnychsytuacjachzpograniczaprawakrajowegoiprawamiędzynarodowe-
go.Przedewszystkimkwestiaokreśleniaprzynależnościpaństwowejkorporacji
jestkluczowadlastwierdzenia,czyprzysługujejejochronanależnainwestycjom
zagranicznym,awszczególnościczyosobaprawnainkorporowanawdanym
państwiemożespełniaćwarunkiwymaganedlatakichinwestycji”.Podrugie,jak
wskazująW.CzaplińskiiA.Wyrozumska,„wgręmożewchodzićpoddaniekor-
poracjiustawodawstwukrajowemu,wtymrównieżprawueksterytorialnemu”170.
Potrzeciewreszcie,wraziekonfliktuzbrojnegomożedojśćdokoniecznościse-
kwestrulubkonfiskatywłasnościnieprzyjacielskiej.Powszechnieprzyjmujesię
wtakiejsytuacjitestkontroli(potwierdziłytom.in.TraktatypokojuzWłochami
z1947r.iJaponiąz1951r.)”171.Powoływany„testkontroli”związanyjestzwy-
konywaniemprzezpaństwazwierzchnictwapersonalnego.Odnosisięonobowiem
nietylkodoosóbzycznych,aleiprawnych.Tzw.teoriakontrolipowoduje
objęciejurysdykcjądanegopaństwanietylkojegoobywatelilubfirmstanowią-
cychichwłasność,aletakżermstanowiącychwłasnośćpodmiotówzinnych
państw,wktórychfunkcjewłaścicielskielubkierowniczefaktyczniewykonują
osobyzycznelubprawnetegopaństwa172.Jesttooczywiścietylkojedenzespo-
sobówokreślaniaprzynależnościpaństwowejosóbprawnychwewnętrznegoprawa
prywatnego.Zokreśleniemprzynależnościpaństwowejosóbprawnychwewnętrz-
negoprawapublicznego(np.gminlubskarbupaństwa)niemabowiemproblemu.
170W.Czapliński,A.Wyrozumska,op.cit.,s.212.
171Ibidem,s.212.
172Ibidem,s.234.JakwskazująW.CzaplińskiiA.Wyrozumska:„Opierającsięnatakichsze-
rokichpodstawach,USAzastosowałysankcjewstosunkudoZSRRwzwiązkuzwprowadzeniem
stanuwojennegoizakazałym.in.dostarczeniamateriałówdobudowygazociąguzSyberiidoEu-
ropy,rozciągajączakaznietylkonafirmyamerykańskie,leczrównieżnafilie,spółki-siostrydzia-
łającezagranicą,atakżenamateriaływyprodukowanezagranicąnapodstawielicencjiamerykań-
skich.Wywołałotoliczneprotestypaństw,którewskazywałynawykroczeniepozagranice
dozwolonejjurysdykcji.Wceluuniknięciakonsekwencjidziałańamerykańskichlubprzynajmniej
zredukowaniaichwpływu,niektórepaństwazawarłyzUSAumowymiędzynarodoweowspółpracy
wsprawachdotyczącychkonkurencji”.Ibidem,s.234–235.