Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
TOMASZSOBIERAJ
Uniwersytetim.AdamaMickiewicza
wPoznaniu
MYŚLMETAKRYTYCZNA
STANISŁAWABRZOZOWSKIEGO
ZnamiennymwyróżnikiemkrytycznoliterackiejtwórczościStanisława
Brzozowskiegobyłanadzwyczajrozbudowanasamoświadomośćmetodo-
logicznaimetakrytyczna.Istotękrytykiujmowałonnaderszeroko,wy-
znaczającjejrozległehoryzontypoznawcze1,nieograniczonedotradycyj-
nychfunkcjidyskursukrytycznoliterackiego,awięcpoznawczo-oceniają-
cej,postulatywnejioperacyjnej2.WedługBrzozowskiegokrytykaliteracka
powinnazarównoupodabniaćsiędometodologiikrytykifilozoficznej,
pojmowanejjakookreślonastrategiaepistemologiczna3,jakiorientować
wstronęfundamentalnychproblemówantropologiczno-metafizycznych.
JużprzedponadczterdziestulatyAndrzejMencwelpodkreślałścisły
związekkrytykizfilozofiąwtwórczościBrzozowskiego,zauważając,że
Dfilozofianiejesttutajczymśzewnętrznymwstosunkudokrytyki,zespo-
łemnarzędzi,prawdczyprzekonańwniesionychskądinąddopisarstwa
krytycznego.Filozofiajesttutajpostawąkrytyka,jegostylemdziałania”4.
___
____
___
___
1HenrykMarkiewiczpodkreślałmaksymalistycznyzasięgtwórczościkrytycznej
Brzozowskiego,któryzamierzałDswymipismamizmienićliteraturęiświadomośćkultu-
ralną”,traktującjeDenergetycznie,jako«systematwezwańipodnietintelektualnych»
[ś]”.H.Markiewicz,Wstęp,w:S.Brzozowski,Esejeistudiaoliteraturze,wybór,wstępiopra-
cowanieH.Markiewicz,Wrocław1990,s.VII.
2RozróżnieniapodstawowychfunkcjiDprzekazukrytycznego”dokonałprzedlatyJa-
nuszSławińskiwstudiumFunkcjekrytykiliterackiej,w:tenże,Dzieło,język,tradycja,Warszawa
1974,s.175inast.Czwartąfunkcjąjestoczywiściefunkcjametakrytyczna.
3IstotnywtymkontekściejestzapisekzPamiętnika,retrospektywnieokreślającycha-
raktermetakrytycznegopoglądupisarza:Dmojakrytyka-notowałBrzozowski-wyrasta
zfilozofii,jestprzedewszystkimibardziej,niżczymkolwiekinnym,metodąfilozo-
ficzną”.S.Brzozowski,Pamiętnik,wstępM.Wyka,opracowanietekstuikomentarze
M.Urbanowski,
Wrocław2007,s.132.
4A.Mencwel,Krytykaiutopia,DTwórczość1966,nr6,s.100.