Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
ciowych.Kolejniuczeniiklinicyścizaniechalimechanicznegokrępowania
chorychiwprowadzilimodelotwartychdrzwi(,,open-doorsystem’’,
Szkocja1875).Dziękitemuchorzymogliporuszaćsięswobodniena
terenieszpitalaipozanim.
Odlat30.XIXwiekuzaczęłypowstawaćambulatoriapsychiatryczne,
zktórychzczasemrozwinęłysięporadnie,awXXwiekuprywatne
praktykipsychiatryczneipsychoterapeutyczne.WPolscewielkieznacze-
niedlarozwojuporadnipsychiatrycznychiopiekipsychiatrycznejwogóle
miałruchhigienypsychicznej.
W1808r.niemieckiuczonyJohannReil(1759–1813)wprowadził
terminpsychiatria(gr.
,,psyche’’—duszaoraz,,iatros’’—lekarz)na
określeniedziedzinymedycyny,którazajmujesięchorobamipsychicz-
nymi.WiekXIXbyłbogatywodkryciaikoncepcjeteoretyczne.Wnim
właśniewyodrębniłosięwieledziałówmedycyny.Przedtemjakoodręb-
nadziedzinanaukmedycznychukonstytuowałasięwzasadzietylko
chirurgia.
DoXVIIIwiekudominowałmodelizolowaniachorychpsychicznieod
resztyspołeczeństwawwarunkachzbliżonychdowięziennych.Leczenie
tychchorychwszpitalachiuwolnienieichzwięzówbyłoistotnązmianą.
1030Eutanazjaieugenikaapsychiatria
Wyodrębnieniesiępsychiatriinieoznaczało,żepoznanoetiologięchorób
psychicznychimetodyichskutecznegoleczenia.Początkoweposzukiwa-
niabyłynieskuteczneiopartenaspekulacjach.
Próbowanomianowiciełączyćcechycharakteruzkształtemczaszki.
Zajmowałasiętymfrenologia.PrzedstawicielamitegokierunkubyliFranz
JosephGall,JohanCasparLavatier.Przyjęcietezyodeterminizmie
charakterologicznymprowadziłodownioskuobezradnościterapeutycz-
nej.IdeetezostałypóźniejrozwinięteprzezideologówIIIRzeszy
idoprowadziływkonsekwencjidoeutanazjichorychpsychicznie.
Pierwszabyłajednakeugenika.Pojęcietowprowadziłw1883r.
FrancisGalton,postulującudoskonalenierasyludzkiej.Usiłowałonzasadę
doborunaturalnego,zaczerpniętązteoriiewolucji,zastosowaćdorozrod-
czościczłowieka.Jegozdaniemwłaściwejesttakiewpływaniena
społeczeństwo,bypoprzezkontrolęnarodzinalbozapobieganienarodzi-
nomzmniejszyćliczbęjednostekmałowartościowych,apromować
wybitne.Przyjęciezasadeugenikiprowadziłodosterylizacjichorych
psychicznie.ByłaonapraktykowananietylkownazistowskichNiem-
czech,aleiwwiększościstanówUSA,wDanii,Norwegii,Szwecji
iSzwajcarii.WsamejtylkoIIIRzeszywlatach1934–1945poddano
sterylizacji400tys.chorychpsychicznie.
6
