Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
postrzępionaliniaobrazującanieliniowepojęcieświadomościkulturowej,odno-
szącesiędostwierdzenia,żekompetencjakulturowajestprocesem,niepunktem
końcowym.Postępujeonodnieświadomejniekompetencji,przezświadomąnie-
kompetencjęiświadomąkompetencję,ażdonieświadomejkompetencji.
Jużpionierkipolskiegopielęgniarstwa,wtymTeresaKulczyńskaiHanna
Chrzanowska,uważały,żepielęgnowaniepowinnobyćzorientowanenasferę
biopsychospołeczną,kulturowąiduchowączłowieka(Zahradniczekiwsp.,2007).
Współcześniepodejmowanesąrozważaniateoretyczneiprzeprowadzanebadania
oniewielkimzasięgu,m.in.wramachpraclicencjackichimagisterskich,dotyczące
np.uwarunkowańspołeczno-kulturowychzachowańzdrowotnych.
Brakkompetencjikulturowejupracownikówopiekizdrowotnejmożeprowa-
dzićdokosztownychbłędów,stratfinansowych,ranieniauczućinnychosób,bra-
kusatysfakcjizjakościświadczonejopieki,aczasamitakżestawianianieprawi-
dłowychdiagnoz,mającychtragicznelubniebezpieczneskutki.Wsytuacjach
ekstremalnychetnocentryzmpracownikówopiekizdrowotnej,rozumianyjako
skłonnośćdopostrzeganiainnychludziprzezpryzmatwłasnychfiltrówkulturo-
wych,powodujeprzedmiotowetraktowanieludzizodmiennychkulturibezpod-
stawnediagnozowaniezaburzeńpsychicznych,np.schizofrenii(JanusiSzalczyń-
ska,1998;Andrews,1999;MatsumotoiJuang,2007).Sprzyjaćtemumoże
postawaegocentryzmu,czylikoncentrowaniasięnasobie,nierozumieniainnej
osobyijejpunktuwidzenia.Upielęgniarkibezkompetencjikulturowych,która
wchodziwkontaktznieznanąkulturą,nowewartości,zasadyizachowaniamogą
wywołaćstrach,dezorientację,dyskomfortibezradność,stającsięprzyczyną
nszokukulturowego”.
Pielęgniarkazatempowinnabyćwyposażonawkompetencjekulturowewdzie-
dzinie:
zafektywnej(np.przezwyciężaniepostawyetnocentrycznejistereotypówjako
uogólnionychwyobrażeńdotyczącychinnychosób,azwłaszczaichcechpsy-
chicznychiosobowościowych,któreutrwalająuprzedzeniaidyskryminację,
prowadządopochopnegoiniesprawiedliwegoocenianiainnychnapodstawie
ichprzynależnościgrupowej);
zkognitywnej(np.poznaniewpływukulturynazdrowieichorobę,stylżycia,
ubiórorazprzekonaniazwiązanezprofilaktyką,diagnozowaniemileczeniem
chorób);
zbehawioralnej(np.umiejętnekomunikowaniesięwerbalneipozawerbalne,
uczestniczeniewzabiegachzwiązanychznarodzinamiiśmiercią,rytuałach
iobrzędach).
E.Griffin(2002)uważa,żewarunkiemskutecznejkomunikacjimiędzyprzed-
stawicielamiróżnychkulturjest:posiadaniewiedzykulturowejrozumianejjako
świadomośćróżnic,refleksyjność,czylipatrzenienatosamowydarzeniezróżnych
perspektyw,iumiejętnośćinterakcji,czylizdolnośćdodostosowaniakomunikacji
dodanejsytuacji.NatomiastM.M.AndrewsiP
.Herberg(1999)sugerują,iżdo
efektywnejkomunikacjimiędzykulturowejnależywykorzystywaćstrategieafek-
tywne,kognitywneibehawioralne.Wzakresiestrategiiafektywnychproponująre-
18
