Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
32
RozdziałI
myśliprawniczej”42,zawierałwswejtreścirozwiązaniazaczerpniętezpostulatów
doktrynyszkołyklasycznejiszkołysocjologicznejprawakarnego,zprzewagątych
ostatnich.Zróżnicowanieideowewsposobiepodejściadoprawakarnegowśród
członkówKomisjiKodyfikacyjnejujawniłosiępóźniejtakżem.in.wnadawaniu
odmiennychtreścipojęciusubiektywizacjiodpowiedzialności,jakosztandaro-
wemuzałożeniunowejwówczaskodyfikacjikarnej.Dlaprzykładu,A.Mogilnicki
mówiłosubiektywizmie,rozumianymjakouzależnienieodpowiedzialnościod
ocenysprawcyijego„wewnętrznegousposobienia”
,którewyrażałosięwpoten-
cjalnymstanieniebezpieczeństwadlaporządkuprawnego.Wówczasteżprzyjęło
sięnaogółjegosłynnehasło,żekaraćnależyosobę,anieczyn.ZkoleiJ.Maka-
rewiczodnosiłsubiektywizmdokręguwiny,awięcrozumiałtojakozmierzanie
wkierunkulikwidacjiistniejącychjeszczepozostałościodpowiedzialnościobiek-
tywnej43.
Niewątpliwąwartościąnowegokodeksukarnegobyłotakże-opróczusu-
nięciarozbieżnościdzielnicowychwtejmateriijakokrokunadrodzeistotnego
zespoleniaziempolskich-oparciegonazasadach:równościwobecprawa,hu-
manitaryzmuorazindywidualizacjiodpowiedzialnościkarnej(odrębnymtrakto-
waniuodpowiedzialnościsprawcybezpośredniego,pomocnikaipodżegacza)44.
Jakwspomniano,głównąmyśląprzewodniąkodeksukarnegoz1932r.była
jednaktzw.subiektywizacjaodpowiedzialnościkarnej,choćodmiennierozumiana.
SamJ.Makarewiczpisał,iżkodekstenmiałbyć„jaknajdalejidącympogłębieniem
zasadyodpowiedzialnościludzkiejzadziałanieprzestępneijegoskutkisprowa-
dzonelubzamierzone,pogłębieniemidącymrówniedobrzewkierunkusubiek-
tywizmu,jakiindywidualizmu”45.Przejawiałosiętowsubiektywnychpodstawach
odpowiedzialności,atakżewindywidualizacjiwinyikary.Wrezultacierozwinięto
pewnekonstrukcjewiny,choćsamkodeksnieokreślałwprostwswoichprzepi-
sachzasadywiny,leczwprowadzałwart.14odpowiedzialnośćzaczynumyślny
lubnieumyślny,któremiaływykluczyćodpowiedzialnośćzatzw.obiektywne
warunkikaralności,awięctakieskutkizachowań,któreuprzednioprzypisywano
sprawcybezpoczytywaniamuwiny,tj.przynajmniejmożliwościichprzewidywa-
42J.Kochanowski,Redukcjaodpowiedzialnościkarnej(Analizaiocenazałożeńko-
deksukarnegoz1997r.natleinnychpolskichkodyfkacjikarnych).Komentarz,Warszawa
2000,s.7.Por.także:tenże,Subiektywizacjaodpowiedzialnościkarnej(naprzykładzieko-
deksukarnegoz1932),„PaństwoiPrawo”1985,nr5,s.63-72.
43J.Kochanowski,Subiektywnegranicesprawstwaiodpowiedzialnościkarnej,War-
szawa1985,s.46-47,aszerzej:s.47-51;por.także:KomisjaKodyfkacyjnaRzeczypospo-
litejPolskiej.WydziałKarny,PrawoMaterialne,ProtokołyObrad,t.I,z.1,Warszawa1921,
s.109;T.Bojarski,[w:]Systemprawakarnego.Źródła…,s.155.
44K.Grzybowski,Historiapaństwaiprawa…,t.IV
,s.565-566.
45J.Makarewicz,Kodekskarnyzkomentarzem,Lwów1938,s.31.Por.także:J.Ma-
karewicz,Kodekskarnyzkomentarzem,wyd.IV
,Lwów1935,s.28.
