Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
22|Płećzmian
y…
Ziółkowskiegododziśpozostajejednąznajbardziejtrafnych.Jejautorwylicza
dziesięćpłaszczyznczyzjawisknajlepiejcharakteryzującychspołeczno-politycz-
no-gospodarczązmianę.Opisujeon:
•zróżnicowanietypówwłasnościietykwytwarzaniaipodziału,
•przewartościowanieszerokorozumianychzasobówikonwersjęjednych
typówkapitałuwinne,
•zróżnicowaniecharakterupracywzależnościodróżnychformwłasności,
•przemianęstopniaegalitaryzmu,zróżnicowaniemechanizmówuzyskiwa-
niadochodówiichoceny,atakżenpragmatyzacjęświadomości”
,
•wzroststrukturotwórczejrolikonsumpcji,
•niejednoznacznośćprzemiandotyczącychporządkuspołeczno-kulturo-
wegoiwzrostrygoryzmuprawno-obyczajowego,anieliberalizmu,
•przenikaniesięinteresówiwartościzróżnychfazfunkcjonowaniapol-
skiegosystemupolitycznego,
•przemianęmiędzynarodowegousytuowaniapolskiegospołeczeństwa,
•zmianępozycjipaństwanarodowego,
•zmianęmechanizmówipodmiotówwywieraniawpływu,sprawowania
władzyikontrolinadjednostkami7.
Wtejopublikowanejw1997r.diagnoziezwracauwagęfragmentdotyczący
przemianobyczajowości.Autorzauważyłjedenzpierwszychparadoksówprocesu
transformacjiutożsamianegozdemokratyzacją.
Demokratyzacja,októrąwalczyłaopozycjaimasowyruchspołeczno-poli-
tycznySolidarnośćiwktórąwierzyłymilionypopierającychjePolaków,miała
przeprowadzićPolskęodndemokracjisocjalistycznej”dodemokracjiliberalnej.
Jednakjużnapoczątkuziszczaniasiętegomarzenia,analogicznegodomarzenia
opełnychsklepowychpółkach,okazałosię,żeliberalizacjiwsferzepolitycznej
igospodarczejnietowarzyszyuwolnieniewsferzeobyczajowej.Wtymsamym
czasiesocjologowieibadaczepolitykiodnotowująwzrostkonserwatywnych
postawwśródmłodegopokoleniaPolaków.Wtedyteżdogronaaktorówpolitycz-
nychdołączajużoficjalniewspierającyopozycjęKościółkatolicki,doszkółwpro-
wadzasięlekcjereligii,adoprawodawstwa-zakazaborcji.Należyzastanowićsię,
wjakimstopniupolskapraktykapolitycznaspełniateoretycznekryteriaprocesu
demokratyzacji.
Transformacjabywaopisywanatakżewperspektywiedemokratyzacji.Teo-
riedemokracjioperująbowiemwizjądemokracjijakoprocesu,nstawaniasię”
demokracji.SamuelHuntingtonzaproponowałteoriętrzechfaldemokratyzacji
-itransformacjawkrajachEuropyŚrodkowejiWschodniejsięwniąwpisuje8.
7M.Ziółkowski,Oróżnorodnościiteraźniejszości,nKulturaiSpołeczeństwo”1997,nr4.
8S.Huntington,Trzeciafalademokratyzacji,PWN,Warszawa1995.
