Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
CzęśćI.Podstawyfizjologiizwierząt
4.
PODSTAWYCHEMICZNEGO
PRZEKAŹNICTWASYNAPTYCZNEGO
Podstawowącechąkomóreknerwowych,opróczpobudliwości
igenerowaniapotencjałówczynnościowych,jestzdolnośćdo
przekazywaniainformacjiinnymneuronom(wobrębieukładu
nerwowego)lubkomórkominnychtkanek(naobwodzieorgani-
zmu).Wośrodkowymukładzienerwowymkomunikacjapomię-
dzyneuronamirealizowanajestprzyudzialesynaps,czylimiejsc
funkcjonalnegokontaktukomórek.
Synapsychemicznetostruktury,wktórychprzekazywanie
informacjizachodziprzyudzialespecyficznychzwiązkówche-
micznychzwanychneuroprzekaźnikami.Każdasynapsache-
micznazbudowanajestztrzechpodstawowychelementów:
•częścipresynaptycznej,utworzonejprzezrozszerzone
zakończenieaksonu(tzw.kolbkęsynaptyczną)zawierające
skupiskapęcherzykówsynaptycznych,wktórychzmagazy-
nowanyjestneuroprzekaźnik;
•
szczelinysynaptycznej,przestrzenioddzielającejele-
mentpresynaptycznyodelementupostsynaptycznego(sze-
rokośćszczelinywahasięwgranicach20-30nm);
•
częścipostsynaptycznej,czylizmodyfikowanejfunk-
cjonalniebłonykomórkidocelowejzawierającejreceptory
specyficznedlaneuroprzekaźnika(ryc.1.29).
NEUROPRZEKAŹNIK
Zpojęciemsynapsychemicznejnierozerwalniezwiązanejestpo-
jęcieneuroprzekaźnika-związkuchemicznegowarunkujące-
goprzekazywanieinformacji.Neuroprzekaźniktozwiązek
wydzielanyprzezdanyneuron(komórkępresynaptyczną)iod-
działującywsposóbspecyficznynakomórkędocelową(komórkę
postsynaptyczną).Istotnejest,żeniewszystkiesubstancjeche-
micznewydzielaneprzezkomórkinerwowesąneuroprzekaźni-
kami.Abyzwiązekchemicznysklasyfikowaćjakoneuroprze-
kaźnik,musionspełniaćnastępującekryteria:
•
musibyćsyntezowanywneuronie,zktóregojestwydzie-
lany,
52
