Зміст книги
перейти до управління читачемперейти до навігаціїперейти до деталей бронюванняперейти до зупинок
Spotkaniepierwsze.TadeuszGajcymniejznany
21
pokolenia29.PrzemierzanywlegendowejwędrówcechłopcówHzaświat”to
światczerni,którastajesięwtejpoezjiatrybutemistnienia.Niejestpoprostu
jednymzkolorów,alesubstancjąprzenikającąwszystko,figurąbytu30.Świat
jestjużtylkowiecznąnocą–Hnocotwartajakwieczność/nocogromnaipła-
ska”(Czarneokna).Tanociciemnośćobecnesąjednocześnienazewnątrz
iwewnątrzczłowieka.Sąnietylkojedynymświatem,wktórymdanejestmu
żyć,alesątakżewnimsamym.
Projekcjezawikłania
Przywoływananieustannieciemnośćjesttakżeświatemczłowieczegouwi-
kłania.ToHzawikłanie”pojawiasięnieprzypadkowo–powracajątuprzecież
motywyHwikłania”,Hzawikłania”,Huwikłania”,Hsieci”,Hwęzłów”.WKoralach
dominującąfigurąruchustaniesięwikłaniewHwątłegałązki”izmaterializo-
waneHchwile”,którewgeścieuwalnianiazrywaćbędzieHstarzecbarwnyjak
witraż”.Późniejpozostaniesamotnośćipustka,boniezjawisięjużporazwtó-
ryHbarwnystarzec,/byzerwaćdłoniąomszałą/jeszczeraz,tęchwilę,wktórej
sięwikłasz”(Korale).HUwikłanie”staniesięsposobembyciawświecie,który
budzilęk31inieustanniezagraża.Najczęściejjegoznakiembędzie,jakwJe-
ziorze,Hsieć”,czywCzarnychoknachbardziejpoetyckaHzasłuchaniajedwa-
bistasieć”32.Sieć,którasymbolizujeHsidła,pułapkę,coś,cousidla,chwyta
wmatnię;więź,więzy,pęta,splątanie”33.Towrównejmierzesiećmaterialna
imatniapsychologicznaalbomoralna,znakwewnętrznegouwikłaniaczło-
wieka.SiećstajesięwtensposóbwświecieGajcegowrównejmierzerekwi-
zytem,pułapką,fakturąmaterii,jakifigurąegzystencji,czyraczejfigurąza-
głady,wktórątaegzystencjajestobezwładniającouwikłana.Stajesięzatem
29OwyobraźnipokoleniawojennegopisałP
.Rodak,Wizjekultury…,s.49-96.
30Dlategopokoleniamrok,ciemność,nocniebyłytylkonazwamikolorów,aleteżfor-
mułąopisuczasumarnego,rekapitulującąjegoistotnecechy.Por.P
.Rodak,Wizjekultu-
rył,s.56-57,atakżeS.Buryła,GnostyckieprzekroczeniawpoezjiBorowskiego,HKresy.
KwartalnikLiteracki”2000,nr4,s.253-254.
31NawyraźnyzwiązektychmotywówzprojekcjąlękuwskazywałaE.Szkudlarek,Lęk
wdramacie.Osiemesejów,Poznań2011,s.26orazL.Całbecki,„Czarnakroplanieskoń-
czoności”.FenomenlękuwpoezjiJerzegoLieberta,WładysławaSebyłyiAleksandraRym-
kiewicza,Wrocław2008,s.259.
32Wyraźniespotęgowanymotywwikłaniawzłowieszcząsiećpowrócizresztąjeszcze
uGajcegowHomerzeiOrchidei.Por.M.Bartyzel,„SztukaiNaród”…,s.109-112.
33Por.hasłoHSieć”,w:W.Kopaliński,Słowniksymbolił,s.374-375.
