Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Relacjemiędzynadawcąiodbiorcąmogąbyćrozmaite–mniejlub
bardziejbezpośrednie,różnetakżebywająformyifunkcjekomunikatu.
Partnerówmożedzielićczasiprzestrzeńwsensiedosłownymlub–co
ważniejsze–kulturowym.Zamiastdoraźnejwymianykomunikatów,
kiedytojakuczestniczącywrozmowiewymieniająsięrolaminadawcy
iodbiorcy,utrwalonyprzezzapisaniewpostacitekstuówkomunikat
możepojawiaćsięprzedodbiorcąbezrealnejobecnościnadawcy,
któregoosobawrazzintencjamiprzekazustajesięzaledwiehipotezą
wydedukowanązkształturealnieistniejącegokomunikatu.Wyob-
cowanyzrzeczywistejsytuacjiwzajemnegosiępowiadamianiaipo-
zbawionywsparciawsprzężeniuzwrotnympozwalającymnabieżąco
korygowaćbłędyrozumienia–komunikatmożewszczególnymprzypa-
dkunadtoprzybieraćpostaćdziełasztukisłowa,jakimjestwcześniej
wspomnianyutwórliteracki.
Skorodziełoliterackietworzonejestdlaprzewidywanejsytuacji
komunikacyjnejidopierowniejuczestniczącobjawiaiwpełnirealizuje
swojewłaściwości,atakżemożezaistniećdlaodbiorcy–przyjrzyjmysię
bliżejaktowilektury,wktórymdotegodochodzi.
1.3.Aktlektury
Niepodobnawręczwyobrazićsobie,byprzystępującydoczytanianie
dysponowałżadnąwiedząidoświadczeniem,którebymógłkonfron-
towaćznowonabywanymi.Warunkiemwstępnymjestwszakjuż
choćbyznajomośćjęzyka,awięcipewnawiedzaoświeciewnim
zawartaidlaprawidłowegoposługiwaniasięmowąniezbędna.Ze-
tknięciezutworemliterackimnastępujezazwyczajwatmosferze
różnorodnychoczekiwańukształtowanychwtokuwcześniejszychkon-
taktówtegorodzaju
2
.Krańcowesytuacje,któreprzytymzachodząsą
następujące:
Popierwsze,utwórwcałościodpowiadaoczekiwaniomodbiorcy.
Jegopozytywnaocenamożliwajestwówczasjużchoćbynazasadzie
satysfakcji,jakądajeswobodaorientacjiwprzedmiociepoznania.
2
OwpływieoczekiwańodbiorcynalekturędziełapisałH.R.Jauss(Historia
literaturyjakowyzwanierzuconenauceoliteraturze,zniem.przeł.R.Handke,
,,PamiętnikLiteracki’’1972,z.4).Patrzteż:R.Handke,Utwórfabularnywperspektywie
odbiorcy,Wrocław1982,rozdz.1.1.,s.5–28.
16
