Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
I.Osocjologiipogranicza
1.Przedmiotiproblem
ZdaniemAndrzejaSadowskiegonpotrzebapowołanialubutrwalenia
specjalnejsubdyscyplinysocjologicznejzmierzającejdobadaniawystępują-
cej”napograniczunproblematykiwynikazuzyskanychjużczęściowowy-
nikówbadańizprzekonania,żewystępujątamzagadnieniawspólnedają-
cesięuporządkowaćwedługprawnauki”(1995a,s.134).Uważaontakże,
żesocjologiapograniczajestdziedzinąsocjologiikoncentrującąsięnaba-
daniunkontaktówspołeczno-kulturowychdokonującychsięmiędzydwoma
lubwięcejsąsiedniminarodami,cywilizacjami(grupamietnicznymi)oraz
ichnastępstwwpostacikształtującejsiętam(lubistniejącej)rzeczywistości
społeczno-kulturowej(ekonomicznej,politycznej)”(1995a,s.134).Wjego
ujęciuprzedmiotemtejsocjologiijestpogranicze:jakoobszarpołożonyprzy
granicylubdalekoodcentrum(aspektprzestrzenny);jakoprzestrzenniezlo-
kalizowanykontaktspołeczno-kulturowydwóchlubwięcejnarodówbądź
grupetnicznych(aspektspołeczno-kulturowy);jakomiejscekształtowania
sięnowegoczłowiekaijegokultury(aspektosobowościowo-kulturowy).
Rozwijającstanowiskowkwestiirozumieniaprzedmiotusocjologiipo-
granicza,Sadowskizaznacza,żepograniczemjestobszarwyróżnianywob-
rębiewiększejcałości(państwo,region,środowisko),nnaktórymogranicza
sięlubzanikazasadaterytorialnegoprzyporządkowaniadonarodu”(1995a,
s.135).Wtymsensiepograniczejeststrefąprzejściowąmiędzydwoma(lub
więcej)narodami.Ponadtotwierdzi,żenpograniczejakoobszarpowinno
byćtakżeokreślanewrelacjidocentrów,doobszarówcentralnych.Wtym
znaczeniukategoria«pogranicze»stajesiębliskakategorii«peryferie»”
(1995a,s.135-136).Opozycjęcentrum-peryferieuważazaprzydatnądo
wyznaczaniaobszarówpograniczyorazdotworzeniaichtypologii.nPrzy
zmniejszaniusięznaczeniagranicpograniczestajesięcorazbardziejstrefą
