Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
Wstęp
Pojęcianstarość”instarzeniesię”stająsięwspółcześnieniezwyklepopularne
-pojawiająsięwmediach,programachpolitycznychicodziennychrozmowach.
Tymczasemjednoznaczneustalenieznaczeniatychterminów1jestbardzotrudne,
choćpanuje,jakmisięwydaje,zgodacodoprocesualnegocharakteruijednego,
idrugiegozjawiska.VirpiTimonen(2008),znanabadaczkaproblematykistaro-
ści,proponuje,abywdefiniowaniutego,nczymjeststarość”,uwzględnićtrzy
ważnekwestie:indywidualne(individualageing),zbiorowe(populationageing)
orazjakościoweaspektyprocesustarości(qualitativeaspectsinageing).Możemy
zatemdefiniowaćstarośćistarzeniesięzpunktuwidzeniajednostek,któreobec-
nieżyjąznaczniedłużejniżczłonkowiepoprzednichgeneracji.Zperspektywy
zbiorowejstarośćwidocznajestprzedewszystkimjakocorazwiększyodsetek
osóbstarszychwstosunkudoosóbmłodszychwdanejpopulacji.Jakościowe
zmianyzwiązanezestarzeniemsięjednostek(aleteżzbiorowości)odnosząsię
donowychwzorówaktywności,którepojawiająsięwrazzosiągnięciemnpew-
nego”(wposzczególnychspołeczeństwachróżnego)wieku.Starośćwtymuję-
ciuzaczynasięnp.wtedy,kiedydanajednostkaprzestajepracowaćiprzechodzi
naemeryturęalbokiedyzostajedziadkiemlubbabciąipomagaswoimdoros-
łymdzieciomwopiecenadkolejnympokoleniem.Starośćtojednaknietylko
zmianaaktywności,którazresztąniemusinastąpić,lecztakżeczęstazmiana
tożsamości.Starośćwtymujęciuzaczynasięwtedy,gdyjednostkasamasiebie
opisujejakoosobęstarą.Niezależnieodprzyjętejdefinicjistarościjestonatakim
okresemwżyciujednostki,zktórymczęstowiążąsięproblemyzfunkcjonowa-
niemwżyciucodziennym.Osobastarszamożezczasemodczuwaćbraksiłprzy
wykonywaniuczynności,zktórymidotychczasdobrzesobieradziła,izaczyna
1Antropologowiefizyczniwyróżniająwprzebiegużyciaczłowiekaokresy:(1)bierności(do
około7.miesiącażycia);(2)opanowywaniawłasnegociała(dookoło3lat);(3)rozwojukontroli
otoczenia(do8.-10.rokużycia);(4)npokwitania”-przygotowaniadorozroduizałożeniaasnej
rodziny(doosiągnięciadojrzałościpłciowej);(5)dorastania(do20.-25.rokużycia);(6)stabili-
zacji(dookoło40.rokużycia);(7)starzeniasię(odokoło60.rokużycia);zob.Wolański1979:
330-331;MuchaiKrzyżowski2010).Pamiętaćjednaknależyoobecnejwżyciuspołecznymde-
standaryzacjiprzebiegużycia(Barber2009).