Содержание книги
перейти к управлению читателемперейти к навигацииперейти к деталям бронированияперейти к остановкам
62
Platon,Prawa
Kl.Szczerąprawdęmówisz,cudzoziemcze.
Meg.Wistocie,słusznie,imnietaksięzdaje,przynajmniejnarazie.
At.Awięcspójrzmyjeszczenato:cibracia,októrychwłaśniemówili-
śmy,moglibymiećjakiegośsędziego,prawda?
Kl.Zpewnością.
At.Jakizatemlepszy:czyten,którybyzgładziłwszystkichzłychspo-
627e
śródnich,alepszymnakazał,bysamisobąrządzili,czyteżten,któryby
sprawił,żerządzązacni,agorsi,pozostawieniprzyżyciu,zwłasnejchęcidają
sobąrządzić?Amożezaproponujemytrzeciegosędziegopodwzględem
cnoty,jeślibybyłktośtaki,kto,gdybydostałrodzinęporóżnioną,niezgła-
628a
dziłbynikogo,lecz,odmieniwszy[sposóbmyśleniajejczłonków]inadawszy
imprawa,potrafiłbytakzatroszczyćsięonichnaprzyszłość
34
,żepozosta-
libyprzyjaciółmi.
ProdikosaPlatonczęstoprzywołujepoimieniu(Lach.197d,Men.96d,Charm.163d,sze-
rokoProt.358d-e).AteńczykwPrawachprzejmujeodProdikosakategoriępoprawności,
podkreślającjednocześnie,żeprzenosijązpoziomusemazjologicznegonaobszarfilozofii
praktycznej,badającwarunkipoprawnościprawiprzyczynyichwypaczenia(zob.wyż.
przyp.22).Badaniepoprawnościsłówzostawiamłodym,badaniepoprawnościprawiczy-
nówniewedlezgodnościzezwyczajem,leczznaturą,przeznaczadlastarszych.Otym,że
nieinteresujągosporyosłowaanitechnicznaprawnaterminologia,powiejeszczew633a9,
644a,864b.
34
628a1-3odmieniwszy[sposóbmyśleniajejczłonków]inadawszyimprawa,potrafłby
takzatroszczyćsięonichnaprzyszłość(
δioλλάξogδὲ,gigtὸνἐπίλoiπoνχρόνoν,νόμoυg
oὐtoῖgθgίg,…πoρoφυλάttgiνδύνoito
;interpunkcjęprzyjmujęzaEnglandem1921:ad
loc.)-oddanieczasownikadiallatto(dosł.Czmieniam’)przeznodmieniamsposóbmyślenia”
mauzasadnieniewLiścieVII(336e-337e)wpodobnymkontekściewewnętrznegokonflik-
tu.Podanetusądwawarunkiskutecznegopojednaniazwaśnionychstron:silniejsimuszą
nopanowaćsamychsiebie”iustanowićprawanarówniobowiązująceichsamychisłabszych.
nOpanowaniesamychsiebie”
,wymagającezmianystosunkudoswejsiłyidosłabszych,
wrazzktórym(lubpoktórym)następujestanowieniewspólnychpraw,mawPrawach
odpowiednikwczasownikudialatto,odktóregopochodzitechnicznyterminnrozjemca”
(diallaktes),wskazującynaokreślonepolityczneuprawnienia.Tesamedwawarunkipojed-
naniazwaśnionychstronwymieniaPlutarch,nazywającSolonanrozjemcąiprawodawcą”
(diallakteskainomothetes,Plutarch,Solon,14,3);nrozjemcą”(diallaktes)nazwanyteżjest
wprzypisywanejArystotelesowiKonstytucjiateńskiej(Ath.pol.5,2).Funkcjantrzeciejstro-
ny”sięgatradycjiwyrocznidelfickiej,doktórejudawanosięczęstowsytuacjachkonfliktu
(natematrozwojudemokracjiześrodowiskapolitycznychmyślicieli,pełniącychnfunkcję
trzeciejosoby,rozjemcymiędzyzwaśnionymistronamikonfliktu,działającegowinteresie
całejpolis”
,zob.Meier2012:375).Owapotrzebarozjemcza,wymagającazmianysposobu
myśleniaorelacjisilniejszy-słabszy,uwzględnionajestwPrawachnatrzechnachodzących
nasiebiepłaszczyznach:prawodawczej,paideutycznejidramaturgicznej.Itak,popierwsze,
