Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
MirosławKarwat
antyautorytaryzmigwarantująswymsukcesem(pokonaniemswychau-
torytarnychadwersarzy)demokratycznąalternatywę.Jużnierazwhistorii
takbyło,żeodważni,zdeterminowaniobrońcywolnościsłowaiprawdy
przyznająsobienastępniemonopolprawdyiprzywilejdecydowania,kto
zasługujenawolnośćwypowiedzi,żepozostającstronąwgrze,sporze,
konflikciechcąjednakbyćsędziąwewłasnejsprawie.Natympolega
ułomnośćformułnwammniejwolno”wygłaszanychprzezprzeciwników
izwycięzców,anieprzezpostronnych.
8.Transformacjajakopułapkaautorytaryzmu
Transformacyjnytypprzywództwa(charakterystycznydlaprocesów
rewolucyjnychlubsterowanychprzemianreformatorskich,moderniza-
cyjnych,ucieleśnionywmentalnościidziałalnościprzewodników-wi-
zjonerów,nojcówzałożycieli”,pierwszychprawodawców,nwielkich
sterników”)mapotencjalniełcharakterautorytarny,nawetjeśliwper-
spektywiezmierzadodemokratyzacjipaństwaispołeczeństwa.Bowiem
pionierpostępu,prekursorireżyserwielkichprzemianoscylujemiędzy
starymwzorcemmisjonarskimczyawangardystycznymicharyzmatycz-
no-profetycznymanowoczesnymiwzorcamielityzmu,technokratyzmu,
menadżeryzmu,cozakładatakczyinaczejforsowanieprzemianponad
głowamimasyzainteresowanychichkierunkiem,przebiegiemiwyni-
kiem
17
.
Sterowanieprocesemtransformacjijesttakczyinaczejformąinżynie-
riispołecznej-zewszystkimitegokonsekwencjami.Jednąznichjest
to,żepodmiotinicjujący,planującyiregulującyswoimoddziaływaniem
władczymlubkoordynacyjnymprocesyprzekształceńustrojowychi/lub
przemianmodernizacyjnych(technologicznych,jakicywilizacyjnych)
wceluzachowaniakontrolinadprocesemzmianidoprowadzeniaichdo
pomyślnegokońcadążydozdobyciaprzewaginadotoczeniem-zarówno
nadprzeciwnikami,oponentami,nadniezdecydowanymi,jakinadwła-
snymizwolennikami,współwyznawcamiidei.Przewagiwzakresieposia-
danejwiedzy,uprawnień,nieformalnychmożliwościwywieraniawpływu
(częstoprzekraczającychustaloneregułygry,uznanymandatspołeczny).
Chcebyćtwórcą,konstruktorem,chce,abyinnibylitworzywem.Tejin-
tencjiniesposóbnzagadać”ideologicznympustosłowiem,np.liberalną
retoryką.
17Zob.T.Bodio,Przywództwopolitycznewobliczuwyzwańtransformacyjnych,w:T.Bo-
dio(red.),Przywództwopolityczne,nStudiaPolitologiczne”,Warszawa2001,vol.5.
56
