Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.Wstęp
Działanienaorganizmsportowcabodźcamifizycznymioróżnejintensywności9
odmiennymzakresieiczasietrwaniabyłotematembadańwielunaukowcówazdobyta
nadrodzeempirycznejwiedzamiaławartośćaplikacyjnąiumożliwiłapraktykomspor-
tuoptymalizowanieprzygotowańsportowcówdozawodów(AmstrongiMaresh19919
;strandiRodhal19869Kubicaiwsp.19899Kubicaiwsp.19989Parkiniwsp.19999
Pilchiwsp.20069Pałkaiwsp.200692007a).Najwięcejpublikacjizzakresufizjologii
ibiochemiisportudotyczyłogłównieprzedstawicielidyscyplintypowowytrzyma-
łościowych9cobyłozwiązanezestosunkowoprostympomiaremwskaźnikówfunk-
cjonalnychorganizmu9pozwalającychocenićsprawnośćmechanizmówzaopatrzenia
tlenowegoustrojupodczaswysiłkówfizycznych(Kubicaiwsp.1989).Niecomniej
informacjidotyczywysiłkówocharakterzemieszanymibeztlenowym9wykonywa-
nychzarównokończynamigórnymijakidolnymi.Jużw1961roku;strandiSaltin
stwierdzili9żepodczaswykonywaniapracywymagającejizolowanegozaangażowa-
niarąkinógbądźjednoczesnegoichdziałania9dochodzidozróżnicowanychreakcji
fizjologicznychorganizmu.Analizującpodstawowewskaźnikifizjologicznepodczas
wykonywaniaprostychczynnościrękamiinogami(wizolowanychpozycjachcia-
ła)9stwierdzilioniwyższewartościczęstościskurczówsercaiciśnieniatętniczego
krwiorazwentylacjiminutowejpłucwćwiczeniachrękami(;strandiwsp.1968).
Usportowcówwyczynowych9jaknaprzykładwioślarzy9kajakarzyczyprzedstawicie-
lisportówwalkiwkażdymtreningudużyjestudziałwysiłkówkończynamigórnymi.
Powodujeto9żemaksymalnyminutowypobórtlenujestbliskiwartościomuzyski-
wanymwteściekończynamidolnymi.Niekiedymożeonwynosićod70do85%tej
wartości(;strandiwsp.19869Teschiwsp.1984).Podobnewynikiuzyskał(Asmus-
seniHemmingsen19589EstoniBrodie1986).Różnicewpoziomiefizjologicznych
reakcjiorganizmunawysiłkifizycznewynikiemmniejszejmasymięśnikończyn
górnychniżkończyndolnych(;strand19659Berghiwsp.1966).Gorszypowrótkrwi
żylnejorazmniejszaekstrakcjatlenuwpracującychmięśniachkończyngórnychde-
cydująwtychwysiłkachoprzewadzemetabolizmubeztlenowego9czemutowarzyszy
większaakumulacjamleczanuwekrwi(Schwadeiwsp.1977).Charakterystycznejest
spowolnienieeliminacjiLAiwcześniejszewystąpienieproguprzemianbeztlenowych
przydalekomniejszymwykorzystaniutlenu(Berghiwsp.19749Karlsoniwsp.19759
Davisiwsp.19769Dolgener19839Żuchowicziwsp.199091999).Wdyscyplinach
sportu9takichjak:boks9judo9zapasy9kickboxing9piłkaręczna9koszykówkaczyho-
kejnalodzie9gdziepodczas„walkisportowej”wsposóbjednoczesnyangażowane
kończynygórneidolne9obserwujesięwiększezmianywskaźnikówfizjologiczno-bio-
chemicznychwporównaniuzinnymidyscyplinamisportowymi.