Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
28
1.Teoretycznepodstawybadańnadznaczeniemijakościąrelacjizrodzeństwem
sięzewzajemnieodsiebiezależnychgruposób,któredzieląwspólnąhistorię,
przeżywająwięźemocjonalnąokreślonegostopniaorazwprowadzająstrategie
potrzebneindywidualnymczłonkomigrupiejakocałości(Plopa,2005).
Wujęciusystemowymrodzinastanowisystemtworzącypewnązłożonąrze-
czywistośćizbiórelementówwdynamicznejinterakcji,wktórejkażdyelementjest
określanyprzezpozostałe.Zatemnajakośćfunkcjonowaniarodzinyjakowspól-
notyosóbwpływakażdyzjejczłonków.Podkreślasię,żepodstawowąwłaści-
wościąsystemówrodzinnychjestzjawiskoemergencji.Oznaczaono,żesystem
rodzinnyjestczymświęcejniżwyłączniesumąskładającychsięnańpodmiotów.
Wszystkieosobywrodziniewspółtworząsiećwzajemnychrelacji.Wsystemie
rodzinnymkażdyzczłonkówcharakteryzujesięindywidualnością,ajednocześnie
niejakonosiwsobieśladycałegosystemu(Bradshaw,1994;Ryś,2009).
Kolejnąspecyfcznącechąsystemurodzinnegojestdynamizm.Dynamizm
systemuoznacza,żestalepodlegaonprzekształceniom,aposzczególneelemen-
tywchodząwinterakcje,wobrębiektórychprzebiegająróżnorodneprocesy.Ele-
mentybędącewinterakcjikreująpodsystemy.Podsystemytoukładymiędzyludz-
kietworzonezewzględunapłeć,wiek,generację,zainteresowaniaczypozycje
zajmowanewrodzinie,np.podsystemmałżeński(mąż–żona),rodzicielski(mat-
ka–dziecko,ojciec–dziecko),rodzeństwa4(dziecko–dziecko).Znajdowaniesię
wjednympodsystemieniewykluczapozostawaniawinnym.Podsystemyrodzinne
cechująsięhierarchicznością.Jasnahierarchiazapewniarodziniepoczuciebez-
pieczeństwaorazstabilności.Podsystemrodziców(diadamałżeńska)powinienbyć
najsilniejszymidobrzeodgraniczonymodpozostałychpodsystemówrodzinnym,
wtymm.in.odpodsystemurodzeństwa,choćzzachowaniemmożliwościswobod-
nejkomunikacjipomiędzynimi,zwłaszczawokresieadolescencji(rys.1).
rodzeństwo
rodzice
Rysunek1.Układgrafcznypodsystemówrodzicówirodzeństwawrodzinieujmowanejjakosystem
Źródło:opracowaniewłasne.
Cyrkularnośćoznacza,żerelacjemiędzyludzkienigdyniesąjednostronne,azachowaniejednejoso-
bymawpływnacałyrodzinnyukład(Grzesiuk,Jakubowska,1995;Świętochowski,2014;Ryś,2009).
4
Zaznaczasię,żechoćstosunkispołecznerodzeństwauważanesązaistotnewprocesie
przystosowaniasięczłowiekadootaczającejgospołecznejrzeczywistości,tojednakzagadnienieto
spotykałosiędotejporyzmniejszymzainteresowaniembadaczyniżinnetypyinterakcjiwsystemie
rodzinnym,np.matka–dziecko,rodzice–dzieci(Feinbergiin.,2012;McHaleiin.,2006).