Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
8
Wstęp
główna,toprzedsiębiorstwamogąbyćzainteresowanebadaniemzwiązkumiędzy
wydatkaminareklamęisprzedażą,czylibadaniemjakajestsiła(słabaczysilna)
ikierunektejzależności(dodatniczyujemny),jakijestkształtzależności(liniowy
czynieliniowy),jakiejestjejnatężenie(czyliwielkośćreakcjisprzedażynajed-
nostkowywzrostwydatkównareklamę).Douzyskaniaodpowiedzinatepytania
koniecznejestwyjaśnieniepojęciakorelacjiiregresji.Zagadnieniamitymizajmuje
siędziałstatystykiopisowejokreślanyjakoanalizazależnościzjawiskmasowych
wzbiorowościstatystycznejbadanejzewzględunadwiecechy(lubwięcejcech)—
por.część(2)namapie1.
Cechąwspólnąpowyższychdwóchdziałówstatystykiopisowejjestanalizowanie
prawidłowościwzbiorowościbadanejzewzględunajednącechę(część(1)nama-
pie1)lubwięcejcech(część(2)namapie1)wukładziestatycznym,tzn.wdanym
momencieczasu.Stąddanestatystycznewykorzystywanewtejanaliziesądanymi
przekrojowymi,tj.danymidotyczącymiobiektów.
Wsposóbnaturalnypojawiasiępytanieokształtowaniesięzjawiskwczasie.
Przykładowo,czysprzedażprzedsiębiorstwawkolejnychmiesiącachpewnegookresu
wykazujejakieśprawidłowości?Czyobserwujesiępewnątendencjędowzrostulub
dospadkusprzedaży?Czywystępująwahaniacyklicznewsprzedaży?Jakajestich
wielkość?Zagadnieniateobejmujetrzecidziałstatystykiopisowej—analizadyna-
mikizjawiskmasowych(por.część(3)namapie1).Wanalizietejwykorzystuje
siędanewpostaciszeregówczasowych,czylidanedotyczącejednegoobiektu(np.
przedsiębiorstwa,gospodarki)poczasie.
Należyzaznaczyć,żemetodystatystykiopisowejdotyczązbiorowościpróbnej
(populacjageneralnaniejestnaogółpoddawanabadaniu,m.in.zewzględunazbyt
dużekoszty,dużąpracochłonnośćczydużąliczebnośćpopulacji).Zatemczyna
podstawiebadaniaczęścipopulacjigeneralnej(próby),możnawyciągaćwnioskiod-
noszącesiędocałejzbiorowości?Czywnioskitebędąwiarygodne?
Wynikiotrzymanewpróbiemożnauogólnićnacałąpopulacjętylkowtedy,gdy
próbapobranajestzpopulacjiwsposóblosowy.Takieuogólnianiewynikówzpróby
losowejnacałąpopulacjęnazywasięwnioskowaniemstatystycznym.Metodami
statystycznymi,niezbędnymidownioskowaniazajmujesięstatystykamatematyczna.
Statystykamatematycznajestściślezwiązanazrachunkiemprawdopodobieństwa,
dziękiktóremumożliwejestokreślenie,zjakimprawdopodobieństwemuzyskane
wynikizpróbymożnaprzenieśćnapopulacjęgeneralną.
Rachunekprawdopodobieństwa(aszczególniepojęciatakie,jakzmiennelosowe
iichrozkładyteoretyczne)łączyzatemstatystykęopisowązestatystykąmatema-
tyczną,awrezultaciepowstajespoistacałość—statystykaogólna(por.mapa1).
Uogólnianiewynikówzpróbylosowej,np.pracownikówwprzemyślebadanych
zewzględunapłace,nacałąpopulację(jednowymiarową)wszystkichpracowników,
umożliwiaestymacjaparametrów(np.wartościoczekiwanej,wariancji)rozkładupłac
wpopulacji.Napodstawiepróbylosowejmożnarównieżrozstrzygnąć,czysformu-
łowaneprzypuszczenia(hipotezy),odnoszącesiędopewnychwłaściwościpopulacji
generalnej,sąsłuszne(prawdziwe),czynie(fałszywe).Przykładowo,czysłusznejest
