Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
RozdziałI
ROLAŚRODOWISKAWROZWOJU
Kształtowaniesięprocesówpoznawczych
wkontekścieśrodowiska
Znaczeniemwpływuspołeczno-kulturowegonarozwójifunkcjonowaniepoznawcze
dzieckazajmowałosięwielubadaczy(Wygotski,1962;Bruner,1987,2006;Donaldson,
1978;Hedegaard,1996).Społecznainterakcjadzieckazjegootoczeniemstanowibazę
dlazdobywanianarzędzimyśleniaiuczeniasię.Zrozumienieumysłowegofunkcjono-
waniajednostkimożliwejestjedyniedziękiuwzględnieniuprocesówspołecznych,leżą-
cychujegopodstaw,zeszczególnymnaciskiemnarolęjęzyka(Smith,2000).Wpływem
otoczenianarozwójczłowiekazajmujesięwszczególnysposóbspołecznapsychologia
poznawcza.Przedstawienietegonurtujestistotnedlaniniejszejpracy,gdyżsytuujesię
onawłaśniewparadygmaciepoznawczym.
WedługJeanaPiagetarolakontaktówspołecznychwrozwojupoznawczympolega
nawzbudzaniukonfliktu,prowadzącegodozburzeniaistniejącejrównowagipoznawczej
wumyśledziecka.Odmiennośćzaproponowanychprzezinnedzieckorozwiązańsytu-
acjiproblemowejprowadzidozderzeniasiędzieckazinnympunktemwidzeniadanej
rzeczywistości.Konfliktpoznawczyaktywujeprocesrównoważeniapomiędzyasymi-
lacjąaakomodacją.Posiadanawiedzaulegarekonstrukcji,powstajenowaorganizacja
strukturpoznawczych.Nowopowstaławiedzaumożliwiadzieckustosowanieszerszego
repertuarusposobówrozwiązywaniesytuacjiproblemowych.Kształtowaniesięstruktur
inteligencjidzieckaodbywasiędziękidziałaniuwewnętrznegomechanizmutworze-
niaiprzebudowywaniazasobówwiedzy.Przyrostkompetencjipoznawczychwiążesię
przedewszystkimzaktywnymwpływaniemdzieckanaśrodowisko.Roląnauczyciela
jestwięc,wedługinterpretatorówPiageta,zachęcanie,wspieranieistymulowaniedzie-
cka.Efektemkonfliktupoznawczegostajesięrównieżzmniejszenieegocentryzmupo-
znawczegoorazstopniowaadaptacjadzieckadośrodowiskaspołecznego(Wadsworth,
1998).
Najwybitniejszyzprzedstawicielinurtukulturowo-poznawczego,LewWygotski,
podkreślałznaczeniewpływówspołeczno-kulturowych,stymulującychrozwójpoznaw-
czydziecka(Wygotski,1978).Wyższefunkcjeumysłowe,takiejakmowaimyślenie
mogąrozwijaćsięjedyniewkontekściespołecznym,przechodzącdrogęodzjawiska
interpersonalnegodointrapersonalnego.Dziękiinterakcjispołecznejdzieckozyskuje
15
