Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.2.Rzemieślnicy,kupcy,drobniprzemysłowcy...
21
prostupolegałonaichwymordowaniu.Szczególnieplanowycharakterakcjata
przyjęłanaziemiachwcielonychdoRzeszy26.
Germanizowanietychziem,powymordowaniunielicznychŻydów,polegałona
likwidowaniubądźkonfiskowaniuprzedsiębiorstwpolskichiprzekazywaniuich
wposiadanieNiemcom.Wrezultacietakiejdziałalnościwładzhitlerowskichna
ziemiachtychzamkniętoponad60%warsztatówrzemieślniczychorazokoło15%
małychiśrednichprzedsiębiorstwprzemysłowych.Wsytuacji,gdyPolacybyli
posiadaczami:wPomorskiem82%,wPoznańskiem85%,naŚląsku80%ogólnej
liczbywarsztatówrzemieślniczych,omawianaakcjasłużyłaszybkiemuzniszczeniu
polskościizgermanizowaniutychziem.Dokońcawojnyponad90%polskiego
potencjałuekonomicznegoznalazłosięwposiadaniuniemieckim27.
WGeneralnymGubernatorstwieakcjalikwidacyjno-scaleniowadoprowadziła
dozmniejszenialiczbywarsztatówrzemieślniczychdo1/3ichstanuilościowego
sprzedwojny.Okupacyjnewładzeniemieckiepreferowałyzakładypracującenapo-
trzebyWehrmachtu,likwidującrównocześnieplacówkiusługowezaspokajającepo-
trzebyludności.Politykataprowadziładoprzeobrażeństrukturybranżowejrzemio-
sła.Spośród73tys.istniejącychnatymtereniewpaździerniku1943r.warsztatów
rzemieślniczychaż67,8%pracowałonapotrzebyWehrmachtu,policjiorazcywilnej
administracjiokupacyjnej.Byłytogłównienastępującebranże:metalowa-24,4%
warsztatów,skórzana-20,6%,tekstylna-13,5%,spożywcza-11,8%,drzewna-
11,4%ibudowlana-9,3%28.
Wlatachpoprzedzającychwybuchwojnyukładnajważniejszychbranżwrze-
mioślebyłinny.Dominowałyusługiorazdrobnaprodukcjaodzieżowa.W1935r.
branżawłókienniczo-odzieżowaiskórzanagrupowałyprawie40%ogółuwarszta-
tów.Branżaspożywczastanowiła18,7%warsztatów,metalowa-15,2%,drzewna
-7,89%.Napozostałe,mniejlicznebranżeprzypadało4,8%warsztatów.W1937r.
układbranżowybyłzbliżony29.
Scalonezakładyrzemieślniczeniezawszepracowałyzgodniezoczekiwaniami
okupanta.Powiernicyniemieccy,którzyprzejęlijezrąkpolskich,częstonieposia-
daliodpowiednichkwalifikacjidotegotypudziałalnościgospodarczej.Niemając
pewnościjutra,traktowalipowierzonąimfunkcjęjakoprzejściową,dążącdomak-
symalnegowzbogaceniasiękosztempowierzonychimurządzeń,maszynisurow-
ców.Wkonsekwencjiprowadziłotododewastacjiiniszczeniatychprzedsiębiorstw.
Wydarzeniawojenno-okupacyjnespowodowałyrozbicieidezintegracjęspołe-
czeństwaPolskimiędzywojennej.Zdrugiejjednakstronyprzymusfunkcjonowania
wtakspecyficznychwarunkachprowadziłdonpodziemnej”,nkonspiracyjnej”jego
integracji.Politykaokupantapodważającaźródłaegzystencjiekonomicznejwszyst-
kichwarstwiklasspołecznychzużyciemwszelkichmetod,poprzezbiologiczne
26Tamże,s.307-309;C.Madajczyk,dz.cyt.,s.574-576.
27Tamże.
28Tamże,s.572-574,581-582.
29C.Niewadzi,Małeprzedsiębiorstwaprzemysłowe,Warszawa1969,s.42(tab.10),s.43(tab.11).
