Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
doniedawnajegofilii–MuzeumByłegoHitlerowskiego
ObozuZagładywSobiborze.Założyłrównież
StowarzyszenieUpamiętnieniaSobiboruorazArchiwum
Sobiborskie,gdziezgromadziłwszelkiezapisyocalonych.
Wybranetekstypochodzązróżnychźródeł–książek
publikowanychwwielujęzykach,filmów
dokumentalnych,archiwaliówdostępnychdawniej
ipoznanychostatnio,zapisówrozmów,protokołów
przesłuchań.Fragmentytejopowieściznanebyły
wcześniej,jednakzebranieichwcałośćstałosięmożliwe
dopieropopowstaniuArchiwumSobiborskiego.
Wiarygodnośćpojedynczychtekstówmożna
bypodważać,dowodzącułomnościpamięciświadka
–gdyjednakliczniejszerelacjestworzyłypolatachspójną
historię,trzebauznać,iżudałosięodtworzyćnawetto,
copodlegaćmiałoprocesowicałkowitegozatarcia.
SobibórjakoStrefaPamięcipowinienbyćprzestrzenią
bardziejuchwytną.Auschwitzstanowiwyrazistszysymbol
nietylkodlatego,żezgładzonotamwięcejludzi;samo
miejscepozostajerealne:przedoczamistajedawnyobóz
eksterminacji,anie–las.ŚmierćmasowawSobiborze
niejestmniejważna,alezdecydowaniesłabiejoddziałuje
nawyobraźnięwspółczesnych.DlategoSobibórtonadal
wspólnyobowiązek–skorotutajtrudnodostrzecZagładę.
Oddajemygłostym,którzyprzeszlibramę„miejsca
ostatecznego”,odbierającbezwzględnywyrok.Wrócili
dożycia–naprzekórwszystkiemu.Naspostawiliwobec
obrazówtamtejotchłaniśmierci,azarazembuntu,który
ocala.
Październik2012
ZbigniewGluza
