Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Zaśrodowiskotypowenależyzatemzaautoremuważaćtakie,które
pozwalaobjąćpewienwycinekrzeczywistościspołecznejczykulturowej,
redukująccechy,któreniewnosząniczegonowegoalboprzekraczająramy
zjawiskcharakterystycznychdlaowegowycinka.Kierunektejżeredukcji
wyznaczajązałożeniapoznawczo-teoretyczneileżącyupodłożacelbadaw-
czy.Jestzarazempojęcieśrodowiskapewnymskrótemmyślowym,natyle
jednakdobrzeugruntowanymwsocjologicznejtradycjimyślowej,żemimo
pewnychbrakówwprecyzjizałożeń,możnagoużywaćbeznarażeniasięna
niejasnośćczynegatywnierozumianąwieloznaczność.
Wbadaniachśrodowiskawyodrębnićmożnadwapodstawowestanowiska
metodologiczne:
-psychologiczne,wobrębiektóregobadasięzwiązkimiedzywybranymi
elementamiśrodowiskaapewnymicechamiosobowościjednostekprze-
bywającychwjegoobrębie(np.wpływrodzinypatologicznejnarozwój
emocjonalnydziecka);
-socjologiczne,koncentrującesięnaposzukiwaniuzróżnicowań,odmien-
nościitypówzjawiskwsensiespołecznymnatyle,naileważnedla
rozwojujednostki(np.zmianaszkołyijejoddziaływanienarozwójspo-
łecznydziecka).
Istotnewydajesię,żeprzedstawionapowyżejprzezWincławskiego
typologiaśrodowiskwychowawczychwPolsceuwolnionajestniejakood
przesłanekwyłączniesocjologicznychczyteżwyłączniepsychologicznych,
ponieważumiejętniejezsobąłączy.
Środowiskomożepełnićwobecjednostkifunkcjeadaptacyjne,jakianty-
cypacyjne,przystosowującdorealiówżyciaspołecznego,aleistymulując
przeobrażeniazastanejrzeczywistości.Fakt,żewprocesietymzmieniasię
teżiosobowość,nazywanyjestwpedagogicespołecznejdialektycznym
związkiemmiędzyjednostkąaśrodowiskiem18imapoważnekonsekwencje
zarównonapoziomiejednostkowym,jakigrupowym.
Inniautorzy,jakK.Sośnicki,F.ZnanieckiczyS.Kowalskiinaczejujmują
istotęśrodowiskawychowawczego.
FlorianZnanieckipiszeośrodowiskuwychowawczym,żejestonotakim
typemśrodowiskaspołecznego,któregrupawytwarzadlaosobnikamającego
poodpowiednimprzygotowaniuzostaćjejczłonkiem.Processtawaniasię
członkiemgrupymawkoncepcjiZnanieckiegościsłyzwiązekznabywaniem
18
A.Kamiński,Funkcjepedagogikispołecznej...,op.cit.
27