Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Przedmowa
Społeczeństwagospodarującezmagałysięzawszeiwszędziezrzadkością
dóbrizasobów.Zzadaniemtymbędąmusiałysięborykaćtakżewprzyszło-
ści.Wzwiązkuztymwyłaniająsiępytania,którenurtowałymyślicielijuż
wantycznychGrecjiiRzymie:Jakmożnapogodzićefektywnośćgospodaro-
waniazrealizacjącelusprawiedliwościspołecznej?Czyefektywnośćispra-
wiedliwośćwprocesiegospodarowaniacelamiwzajemniesięwyklucza-
jącymiczyteżuzupełniającymilubmożenawetwspierającymi?Dotychczas
nieznalezionowpełnizadowalającychodpowiedzinatepytania.
DominującawXIXwiekupolitykagospodarczalaissezfairezakładała,
żerynekwolnejkonkurencjizapewniazarównooptymalnąalokacjędóbr
izasobów,jakisprawiedliwośćdladziałającychnanimpodmiotówgospo-
darczych.Funkcjonowanierynkuwedług„regułgry”wyznaczonychprzez
tegorodzajupolitykęgospodarcząszłojednakwparzezpowstaniemgłębo-
kichnierównościwpodzialedochodówisubstancjimajątkowej.Następ-
stwemtegobyłozaostrzeniesiękonfliktumiędzypracąikapitałem.Karol
Markswyprowadziłztegowniosekohistorycznejkoniecznościobaleniaist-
niejącegokapitalistycznegoładugospodarczegoispołecznego.Jegomiejsce
zająćmiałładsocjalistyczny,opartynakolektywnejwłasnościśrodkówpro-
dukcjioraznacentralnymplanowaniuikierowaniugospodarką.Ładtenpo-
winienbyłzapewniaćoptymalnąalokacjędóbrizasobóworazsprawiedli-
wośćspołeczną.Optymalizacjamiałabyćkonsekwencjącentralnegoplano-
wania,sprawiedliwośćzaśskutkiemuspołecznieniaśrodkówprodukcjiili-
kwidacjidochodówwynikającychzichprywatnejwłasności.Funkcjonowa-
niegospodarkisocjalistycznejwkrajachEuropyWschodniejiwZwiązku
Radzieckimzaprzeczyłojednakwpełnitymoczekiwaniom.
Zarównowkoncepcjilaissezfaire,jakijejnegacji,tj.gospodarcesocja-
listycznej,nieudałosiępołączyćefektywnościgospodarowaniazrealizacją