Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
18
I.Rolespołeczne
rakcjijakoistotniejszyodnakazówstrukturspołecznychorazbyłokry-
tycznewstosunkudodorobku,dotychczaswypracowanegoprzezsocjo-
logię8.Turnerwprowadziłpojęciefltworzeniaroli”(role-making)dla
podkreślenia,żerolespołeczneniesąprzyjmowaneprzezludziwgo-
towej,ukończonejformie,leczsątworzoneimodyfikowanewproce-
sachinterakcjizinnymi,występującymitakżewrozmaitych,zmieniają-
cychsięrolach9.
10Pojęcierolispołecznejwsocjologii
Wkażdejgrupie,kręguczyzbiorowościspołecznejistniejąpewne
pozycjeczystanowiska,którezajmowaneprzezróżnychludziwymaga-
jąodnichokreślonychsposobówzachowaniasię.Otoczeniespołeczne
wymaga,abyjednostkizajmująceokreślonepozycjewykonywałypewne
czynnościipostępowaływtakisposób,jaktegowymagadanestanowi-
skoiprzytymniewykonywałyczynnościprzynoszącychujmę10.Pojęcie
rolispołecznejjestwięcściślezwiązanezpojęciempozycjispołecznej
(statusu),którydefiniowanyjestjakosposóbusytuowaniaczłowieka
wzbiorowości.Każdajednostkazajmujewżyciujednocześnie,bądź
kolejno,wielepozycji,jednaknigdyniejestwstaniewyczerpaćwszyst-
kichmożliwości,jakiestwarzajejdanespołeczeństwo.Rolęspołeczną
określasięjakozespółprawiobowiązkówzwiązanychzdanąpozycją
społecznąorazjakoschematpostępowaniazniązwiązany–jejscena-
riusz.Rolajestwyznacznikiemzachowaniasięosoby,którazajmuje
danąpozycję.Związekpozycjizrolą,którajestelementemdynamicznym,
prowadzidoutożsamianiaobutychpojęćwopisiezjawiskspołecznych11.
8J.H.Turner:Strukturateorii…,op.cit.,s.397–455.
9M.Łoś:DRolespołeczne”wnowejroli…,op.cit.,s.126–127.
10J.Szczepański:Elementarnepojęciasocjologii:Warszawa:PaństwoweWydawnic-
twoNaukowe,1970,s.130.
11B.Szacka:Wprowadzeniedosocjologii,Warszawa:OficynaNaukowa,2003,s145,
Słowniksocjologiiinaukspołecznych,Warszawa:WydawnictwoNaukowePWN,2005,
s.281–282.
