Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
SachaPecaric
(NowyJork)
KABAŁAJAKOŻYDOWSKAFILOZOFIAORAZJEJJĘZYK.
ROZWAŻANIAWNAWIĄZANIUDODZIEŁAMEGALE
AMUKOTKRAKOWSKIEGORABINANATANANATYSPIRY
(1583-1633)1
Pojęciekabały,któremuchcępoświęcićswójwykład,jestpopularnewdzisiejszym
świecie,leczzostałownimniezmierniestrywializowane,anawetprzeinaczone.Nie
będęsięzajmowałkrytykątychpojęć,leczpoprostuskupięsięnaistociekabałyijej
pozycjiwmyśliżydowskiej,gdziejestsynonimemnajgłębszejrefleksjinadżyciem.
OpowiemoutalentowanymrabinieNatanieNacieSpirzezKrakowa,autorzedzieła
Megaleamukot.Pragnęzauważyć,żepozawyjątkamikażdywielkirabinbyłkabali-
stą,cojestzrozumiałe,ponieważkabałajestnajgłębszymaspektemjudaizmu–takjak
wśródnie-Żydówfilozofiajestprzestrzenią,wktórejczłowiekzadajenajbardziejistotne
pytaniaontologiczne,poruszanajbardziejfundamentalnekwestie.Pytań,jakiestawia
kabała,nieznajdziemywTalmudzie,któryjestnatozbytpragmatyczny.
WiedzakabalistycznawcałościwywodzisięzrefleksjinadImieniemBoga,któ-
rejestmisteriumtremendumjudaizmu.KabalistaposzukujeBoskiejObecnościwszę-
dzieiwewszystkim.Etykakabalistyjestwyznaczonasłowami:„będzieszchodziłJego
ścieżkami”(jesttopokrewneideiimitatioDei).Ponieważkabalistapragnienaśladować
Boga,licznetekstytejdyscyplinymającharaktersyntezykabałyietyki.Przykładami
takichdziełsąŚcieżkasprawiedliwychosiemnastowiecznegorabinaMoszegoChaijma
Luzzatto(Ramahala)orazPalmaDeworyrawMoszeKordowera,októrymwspomina-
łem–obadzieładostępneodniedawnawpolskichprzekładach2.
Nawstępiejednakmuszęcofnąćsiędotekstówstarszych,bywyjaśnićpojęcia,
którymisiębędęposługiwał.Pragnęzaznaczyć,żenatradycjękabałyskładasięwiele
dzieł,ajejpraktykowaniewobrębiejudaizmuwymagapodjęciawysiłkuzwiązanego
zwielomalatamidogłębnychstudiów.Wybitnyhistorykżydowskizajmującysiędzieja-
mikabały,GershomScholem,którymiałwbiblioteceokoło7000źródłowychtekstów
1JesttozapisspecjalnegowykładuwygłoszonegopodczasjubileuszowegospotkaniaKlubuHistoriiIdei
UniwersytetuJagiellońskiego,dnia4stycznia2007roku.
2RawMoszeChajimLuzatto,Ścieżkasprawiedliwych,przeł.A.Borawski,StowarzyszeniePardes,
Kraków2006.RawMoszeKordowero,PalmaDewory,przeł.J.Białek,S.Pecaric,StowarzyszeniePardes,
Kraków2007.
