Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
20
Statystycznydrogowskaz2
Jeszczejednaważnapodpowiedź.Jaknapisaliśmypowyżej,trudnośćzestoso-
waniemzłożonychschematówbadawczychwynikatakżezograniczeńwmożli-
woś
ciachprzetwarzaniaorazintegracjiinformacjiwumyślebadacza.Trudnojest
połączyćwie
lecząstkowychinformacjioróżniącychsięparachśrednichwjedną
spójnącałość.Abyułatwićtenproces,wartosięzastanowićprzedanaliząwyni-
ków,jakpowinnyonewyglądać,jeślinaszezałożeniateoretycznesąsłuszne;jak
możewyglądaćwykresśrednich,jeśliwynikiułożąsięidealnieponaszejmyśli.
Tenprocesmyślowybędziestanowiłznakomiteprzygotowaniedoanalizydanych
iwyszukiwaniawzorców.
Przyzłożonychbadaniachwartotakżepamiętaćoważnejpotrzebieczło-
wieka,jakąjestrozumienietego,cosięrobi.Jeślibadamyludzi,musimypamiętać,
żechcąonirozumiećsytuacjębadawczą,wktórejsięznaleźli.Imwięcejrozma-
itychzadań,manipulacjiczykwestionariuszyotrzymujedowypełnieniawtrak-
cieprocedurybadawczejosobabadana,tymtrudniejbędziejejzrozumiećzada-
nie,któreprzedniąstoi.Tymsamymsytuacjabadaniabędziesztucznainiejasna.
Tenczynnikniepozostajebezznaczeniadlawynikówbadań.Jeśliosobabadana
niebędziemogłazrozumiećsensuswojegoudziałuwbadaniu,możeczućsięnie-
zręcznie,comożewpłynąćnauzyskanerezultaty.Pamiętajmy,żeudziałwbada-
niuwymagaodosobybadanejsporegozaangażowania,jeśliwynikimająmożli-
wie
dokładniemierzyćrozmaitezmienne.
Wwypadkupowtarzanychpomiarówproblemembędątakżeefektywynikające
zwielokrotnegopomiarupewnychwłaściwościutejsamejgrupyosóbbadanych.
Wyobraźmysobie,żechcemyzmierzyćsamoocenęosóbbadanychprzedwyko-
naniemtrudnegotestuipojegowykonaniu.Osobabadanapróbującapokazaćsię
jakospójnajednostkamożecelowozapamiętaćswojeodpowiedziwkwestionariu-
szuiwypełnićskalęwtakisposóbjakzapierwszymrazem.Utrudnitoanalizę
zmianywpoziomiesamooceny.Jeślizadaniemosobybadanejbędzierozwiązywa-
nieprzeztrzygodzinyseriitrudnychzadańpoznawczych,toniskiewynikiostat-
nichbędąefektemzmęczenia,aniegorszegopotencjałuintelektualnegobadanego.
Tewszystkieefektymogązakłócaćznaczącouzyskiwanewyniki–trzebarozważyć
możliwośćichwystąpieniajużwfazieplanowaniabadania.Szczegółowyopistrud-
nościwynikającychzpowtarzanegopomiaruzostałzaprezentowanywrozdziale4.
mOcTesTUiJeJDeTerminAnTy
StanisławLempowiedziałkiedyś:nStatystykaniczegoniedowodzi,czynitylko
wszystkomniejlubbardziejprawdopodobnym”.Takajestteżnaturaposzuki-
waniarozstrzygnięćnaukowych–niejesteśmyniczegopewninastoprocent,
ajedyniedowiadujemysię,żejakaśróżnicaczyzależnośćjestdośćprawdopo-
dobna.Trzebabowiempamiętać,żepoziomistotnościinformujenas,jakiejest
