Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
16
DariuszPopławski
przeciwstawiałasiępolskaplacówkadyplomatyczna.Jakwynikazkorespondencji
dyplomatycznejtegookresu,stronaPolskabyłagotowanadalekoidąceustępstwa
wramachnegocjacjiumowyhandlowejwzamianzaograniczeniemożliwościdziałań
nacjonalistówukraińskich19.
Kwestiaukraińskapojawiałasięwretorycepolitycznejsocjalistówaustriackich
ażdopoczątkulat30.Sprzyjającaimprasawiedeńskazamieszczałamateriałyprzed-
stawiającepolitykęrządupolskiegowobecmniejszościukraińskiejwjaknajgorszym
świetle.Okazjądoostrychwypowiedzibyłam.in.reformarolnawPolsce,którą
krytykowanozaniesprawiedliwerozwiązaniadotyczącemniejszościukraińskiej.
Równieżwtrakciewystąpieńsocjalistówaustriackichprzeciwkołamaniuswobód
demokratycznychwPolsce,przyokazjiprocesubrzeskiego,piętnowanonaruszenia
prawmniejszościukraińskiej.
Polskakonsekwentnieprezentowałastanowiskoopierającesięnanienaruszalności
traktatów.Jednakżetękwestiętraktowanoszerzejniżtylkowkontekściepołączenia
zNiemcami.Przeciwstawianosięrównieżkoncepcjirestauracjimonarchiinaddu-
najskiej.Odtworzeniewięziznarodamiwchodzącymiwjejskładstanowiłorodzaj
alternatywnegorozwiązania.WpoczątkachIRepublikibyłoosiąwewnętrznegosporu
politycznego.Polskaniebyłazainteresowanapowstaniemwiększegoorganizmu
państwowegozłożonegozkilkupaństwsukcesyjnych.Należyjednakzauważyć,że
tasprawanigdyniebyłaprzedmiotemrozmówbilateralnych.
Zpunktuwidzeniapolskiejpolitykizagranicznejzasadnicząkwestiąbyłydą-
żeniaaustriackichkółpolitycznych,przedewszystkimsocjalistów,dopołączenia
zNiemcami.Copewienczaspowracałaonanaagendępolityczną.Jejzwieńczeniem
byłprojektuniicelnejzNiemcamiz1931r.Wocenieznaczeniatejkwestiidlainte-
resówPolskizarysowałysięwgroniepolskichhistorykówdwastanowiska.Zjednej
stronyakcentujesię,iżbytotoichistotnezagrożenie.Zdrugiejargumentujesię,że
polskadyplomacjanieprzywiązywałaażtakwielkiejwagidotegoprojektu.Wydaje
sięjednak,żekwestiezwiązanezeznaczeniemuniicelnejdlastosunkówpolsko-
-austriackichnależyinterpretowaćprzedewszystkimwkontekściegospodarczym.
Austria,torującdrogędouniicelnej,ograniczaławyraźnierelacjezPolską,podobnie
jakzinnymipaństwamisukcesyjnymi.Prowadziłotodosporówdotyczącychgłównie
kwestiihandlowych.Zasadniczeobawystronypolskiejzwiązanebyłyzmożliwością
nasileniasięsporównatymtle20.
19
Por.A.Szlarska-Lohmanowa,InstrukcjaministraSkirmuntadlaposłapolskiegowWiedniu(1922),
„StudiazdziejówZSRRiEuropyŚrodkowej”1968,t.4,s.202;A.Pilch,op.cit.,s.52-53;P.Łossowski,
StabilizacjapozycjimiędzynarodowejPolski(czerwiec1921-marzec1923),w:P.Łossowski(red.),op.cit.,
s.193.
20
Por.:J.Kozeński,SprawaprzyłączeniaAustriidoNiemiecpoIwojnieświatowej(1918-1922),
WydawnictwoPoznańskie,Poznań1967,s.30;H.Batowski,op.cit.,s.81;K.Z.Kołodziejczyk,op.cit.,
s.78.NaocenępolskiegoMSZdotyczącąmożliwychkonsekwencjidlaPolskiwpływałarównieżopinia
polskiegoposławBerlinieKazimierzaOlszowskiegowyrażonawmemorialeskierowanymdocentrali
z16grudnia1926r.ObokewidentnychminusówzpunktuwidzeniainteresówPolskidostrzegałonrównież
