Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.2.RozwójpojazdówstosowanychwEuropie...
19
Natejpodstawie,poanaliziedanychzawartychwrys.2,możnastwierdzić,że
pojazdywykorzystywanedoobsługidalekobieżnego–dalekodystansowegoruchu
towarowegomająswojąspecyfikękonstrukcyjnąitworząodrębnągrupę.
1.2.RozwójpojazdówstosowanychwEuropie
wdrogowymmiędzynarodowym
transporcieładunków
Wrozwojutransportudrogowegomożnawyróżnićkilkaetapów.Sąoneściślezwią-
zanezetapamirozwojupojazdówdrogowych.Wpierwszymetapiewyróżniasię
pojazdyzzaprzęgiemzwierzęcym,wdrugimpojazdykołowe–żagloweiinne,
wtrzecim–pojazdyparowe,wczwartym–pojazdyelektryczne,wpiątym–pojaz-
dyzsilnikiemspalinowym,wszóstym–pojazdynapaliwaalternatywnelubzalter-
natywnymizespołaminapędowymi,któreuzupełniająpojazdyzsilnikiemspalino-
wym18.Dlarozwojudrogowegotransportumiędzynarodowegoistotnesąjednaktrzy
etapy:pierwszy,związanyzzaprzęgamizwierzęcymi,orazpiątyiszósty,dotyczące
wprowadzeniaorazskomercjalizowaniasilnikówspalinowychicorazczęstszego
stosowaniapaliwalternatywnychlubalternatywnychzespołównapędowych.
Pierwszymipojazdamimasowostosowanymiwdrogowymtransporciemiędzy-
narodowymbyłyzaprzęgikonne,składającesięzwozuzjednąbądźdwiemaosiami
orazkonia,występującegowcharakterzezwierzęciapociągowego.Praktycznienie
używanowzaprzęgachwykorzystywanychnadłuższychdystansachinnychzwie-
rząthodowlanych,jakosły,mułyczykrowy,gdyżzwierzętate,zewzględównatury
biologiczno-eksploatacyjnej,dotakiegowykorzystaniapoprostusięnienadawały.
Tylkokoniezapewniałysatysfakcjonującąprędkośćprzejazduorazbyływystarcza-
jącowytrzymałeiwodpowiednisposóbreagowałynapoleceniapowożących.Dzię-
kitemu,jakozwierzętapociągowe,przeznaczonedoprzemieszczaniaładunków
nawiększeodległości,służyłyczłowiekowiprzezkilkatysięcylat.Koniużywali
wtymcelujużstarożytni.Bezkoniniepojawiłybysiękarawanykupieckieprzemie-
rzająceEuropę,AzjęczyAfrykęwśredniowieczuorazwokresachpóźniejszych,
wtymwodrodzeniuioświeceniu.Koniebyłyzresztąprotoplastamiwspółczesnych
pojazdówsilnikowych,podoczepieniuwozupełniłybowiemfunkcjępodobną,jak
dziśpełniąsamochodywzestawachprzyczepowychczynaczepowych.
Zmierzchwstosowaniukoniwprzewozachnadłuższychdystansachzaczął
przypadaćdopieronawiekXX.Spowodowanetobyłom.in.burzliwymrozwojem
motoryzacji,opierającejsięnasamochodach–pojazdachkołowych,wktórychdo
napęduwykorzystanosilnikspalinowy.Realnakomercjalizacjasamochodówtrwała
jednakwielelat.Wieleczasuzajęłobowiemichupowszechnieniesięnawmiarędużą
18Por.Wybranezagadnieniazekonomikitransportu,UniwersytetSzczeciński,Szczecin1990,
s.61-62.