Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
JózefSadzik
OSZTUCERELIGIJNEJ
1.
Używasiępotoczniewieluokreśleńnaoznaczeniesztukimającejsłużyćkulto-
wiBożemu.Sztukakościelna,sztukareligijna,sztukaświęta,sztukachrześcijańska
itd.Jakieżsąwięcgranicezakresutychpojęć?Chodzigłównieodwapierwsze
ztychterminów:sztukakościelnaisztukareligijna.Terminnsztukakościelna”
ujmujerzeczobiektywnie,oznaczawytworysztuki,którezracjiswychwartości
formalnychzdolnesązdobićkościołyimiejscaświęte.Natomiastokreśleniensztu-
kareligijna”zawężazakresswegoznaczenia,interesujesięnietylkoobiektywną
wartościąformalnątworu,aleijegowymowąideowo-religijną.Inaczej-zajmuje
siędziełemitwórcą.Sztukareligijnatosztukapowstałazgłębokiegonurtuży-
ciareligijnegoautora,sztukanietylkosłużącasprawomkultu,aletenkultswą
treściąposzerzająca,tosztuka,którajestwpewnymsensieautonomicznąjako
sztuka-modlitwa.Weźmyprzykłady:czysztukawielkiegoMichałaAniołajest
wpełnisztukąnreligijną”?Wielusłuszniesądzi,żejesttosztukazduchawięcej
pogańsko-świeckaniżreligijna,mimoreligijnejtematyki.Aprzecieżjesttosztuka
nkościelna”.Zdobinajdostojniejszemiejscanaszegokultu,zracjiswychwarto-
ściformalnychjesttosztukawielkiejklasy.Asztukanreligijna”?Klasycznym
przykłademjesttwórczośćFraAngelica,BotticellegoczyFra[Fillipo]Lippiego.
ZwłaszczaFraAngelico.PrzyobrazachtegobraciszkaAniołówzFiesoleogar-
nianaspłomieńjegogorejącejwiary.Takiemalarstwomusiałobyćtworzonena
klęczkach.Tojestsztuka-modlitwa.
2.
Jednymzważnychzadańsztukikościelnejmabyćjejkomunikatywność.
Sztukaświętamabyćzrozumiałą,mawpływaćnawidza,mauczyćmodlitwy.
Atymczasemwsztucewspółczesnejnietylkokościelnej,leczrównieżiświeckiej
jesteśmyświadkamiprzerostueksperymentalizmuformalnego.Dlaludziprze-
ciętnychbędątozawszedziwactwa.Jakażjestgenealogiatejnniezrozumiałości”
