Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
12
1.Psychologiczno-społeczneaspektystarzeniasięistarości
Wniniejszymrozdzialezaprezentowanostarzeniesięwujęciupsychologicznym
ispołecznym.Opisanoprzemianyzachodzącewsferzepoznawczej,emocjonalno-
-motywacyjnej,atakżenajistotniejszezmianywzakresieosobowości.Istotnemiej-
scezajmujerównieżokreśleniesposobówprzystosowaniasiędostarościzuwzględ-
nieniempozytywnychinegatywnychaspektówstarzeniasię.Starzeniesięmatakże
wymiarspołeczny,wktóregoopisieodniesionosiędozjawiskaageizmu,geronto-
fobii,stereotypówdotyczącychosóbstarszych.Rozdziałzamykaopispozytywnego
podejściadostarości.
1.2.Graniceokresustarości
Oileustaleniekońcastarościniestanowiwiększejtrudności-wyznaczająmoment
śmierci,otylewskazaniepoczątkustarzeniasięjestwyzwaniem.
żnicewewskazywaniuprogustarościsięgająnawet30lat.Naprzykład
Aschoffuważa,żestarośćrozpoczynasięjużpo45.r.ż.,Birrenzaśstoinastano-
wisku,żewiekgranicznystarościto75.r.ż.[za:Straś-Romanowska,2007].Wpol-
skiejliteraturzepsychologicznejrównieżwidocznesążnicezdańdotyczące
wieku,wktórymmożnamówićostarości.Przetacznik-Gierowskawskazujena
55.r.ż.,podkreślającplastycznośćowejgranicyimożliwośćprzesuwaniajejwł
bądźwgóręo3lata[Przetacznik-Gierowska,1996:222-239].Innibadaczeuwa-
żają,żewiekwyznaczającystarośćto70.r.ż.[m.in.Wiśniewska-Roszkowska,
1989].Dośćwyraźnejestkryteriumdemograczne,wktórymstarośćokreśla-
najestjako,,wiekpoprodukcyjny”wyznaczanydlakobietjako60.r.ż.,adla
mężczyznjako65.r.ż.
Trudnośćstanowinietylkojednoznaczneokreśleniepoczątkówstarzeniasię,lecz
takżeperiodyzacjategookresurozwojowego.
WedługŚwiatowejOrganizacjiZdrowiamożnawyróżnićtrzyokresystarości:
ą
wczesnąstarość(60-74lata),
ą
źnąstarość(75-89lat),
ą
długowieczność(powyżej90.r.ż.).
Starośćnazywanabywatakżetrzecimwiekiem-wodniesieniudoosóbmiędzy
60.a80.r.ż.Użytecznymterminemjesttakże„wiekczwarty”obejmującyosoby
powyżej80.r.ż.,któresątraktowanejakogrupawiekowaodrębnakulturowoispo-
łecznie.Lazerproponujewyróżnić:
ą
młodszychstarszych(youngold)-osobywwieku65-75lat,
ą
średnichstarszych(midold)-osobywwieku75-85lat,
ą
starychstarszych(oldold)-osobypowyżej85.r.ż.[Lazer,1985].
PodziałtenzostałprzyjętyprzezCOTA(CertiedOccupationalTherapyAssistant)
ipropagowanyjestjakopomocnywrealizowaniuzadańwramachterapiizajęciowej
skierowanejdoosóbstarszych.Wyodrębnioneokresystanowiąpodstawęanalizy