Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
14
1.Psychologiczno-społeczneaspektystarzeniasięistarości
któryokresstarościjestanalizowany-czymowaomłodszychstarszych,średnich
starszych,czystarychstarszych.
Jednymzelementówszerokorozumianejpsychiki,którypodlegaprzemianom
wokresiestarzeniasię,sąprocesypoznawcze.Wtensposóbnazywasięteprocesy,
któreumożliwiająjednostceuzyskanieorientacjiwotoczeniu,atymsamymbudo-
waniewiedzyoświeciezewnętrznymisamejsobie.Obejmująonem.in.:
ą
ą
ą
ą
ą
ą
myślenie,
postrzeganie,
pamięć,
uwagę,
język,
rozwiązywanieproblemów.
Zracjitego,żeskutecznezdobywanieinformacjiwiążesięzużyciemnarządów
zmysłów,wartokrótkowspomniećonajistotniejszychzmianachwtymzakresie.
Zwiekiemniewątpliwieosłabieniuulegawrażliwośćzmysłów.Wzrok,słuch
orazsmakjużok.40.-50.r.ż.stająsięmniejwrażliwenabodźce,spowolnieniuule-
gatakżeczasreakcjinanie.Dysfunkcjawzrokumożewynikaćrównieżzżnego
rodzajuschorzeń,takichjakzaćmaijaskra.Objawyosłabieniasłuchuwidocznesą
jużuosóbwwiekuśrednim,aledopierowwiekupodeszłymstająsiębardziejwy-
raźne.Natrudnościzesłyszeniemskładająsięnajczęściej:utratazdolnościdoodbie-
raniadźwiękówowysokiejczęstotliwości,trudnościwrozróżnianiusłów,problemy
zesłyszeniemwwarunkachhałasuorazszumwuszach[Bee,2004].Odnoszącsię
dozmiandotyczącychzmysłusmaku-wykazano,żewiekniemawpływunazdolność
dorozróżnianiasmakówpodstawowych:słonego,gorzkiego,kwaśnegoisłodkiego.
Wydająsięonejednakmniejwyraźne.Po60.r.ż.zmniejszasiętakżezdolnośćdo
rozpoznawaniazapachów[za:Bee,2004].
Osłabieniuulegająselektywnośćizdolnośćdokoncentracjiuwagi.Uosób
starszych,szczególniepodczaswykonywaniazadańowiększymstopniutrudności,
widocznejestzmniejszeniepojemnościuwagi.Ograniczeniuulegatakżekoncentra-
cja,cowiążesięzodczuwaniemzmęczeniaoraztrudnościamizrozróżnieniem
ważnychinformacji.
Uosóbstarszychmożnazaobserwowaćpojawianiesiętrudnościwrozwiązywaniu
problemów,czyliposzukiwaniarozwiązańwokreślonychsytuacjach.Nieoznacza
tojednakniekompetencjiosóbstarszych-należyraczejmówićotym,żerozwiązy-
wanieproblemówjestwolniejszeiniecomniejskuteczneniżprzed50.r.ż.Trzeba
podkreślić,żewiększośćosóbstarszychzpowodzeniemrozwiązujeproblemyżycia
codziennego,takiejakzaplanowaniezakupów,zarządzanieśrodkamimaterialnymi
etc.Trudnościpojawiająsięzwyklewrozwiązaniuproblemów,zktórymiosoby
starszemajądoczynieniaporazpierwszywżyciu[za:Bee,2004].
Wrazzprocesemstarzeniasięobniżeniuulegazdolnośćdozapamiętywania,
wszczególnościwodniesieniudopamięcimechanicznejibezpośredniej[Krzymiń-
ski,1993:9-33].Wmniejszymstopniuosłabieniedotyczypamięciwstecznej(dłu-