Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
22
I.HISTORIATOKSYKOLOGII
WartowspomniećrównieżowybitnymfrancuskimfizjologuFrançois
Magendi,któryzajmowałsiębadaniemdziałaniastrychninyorazcyjanowodoru.
JestonnazywanyDojcemfarmakologiieksperymentalnej”.
BardzociekawymprzykłademzastosowaniatruciznbyłpłynFowlera
(LiquorKaliiarsenicosi),którystanowiłroztwórarszenikuiwodorowęglanupotasu.
MieszaninatazostałaopracowanaprzezThomasaFowlera.Cociekawe,wynalazku
Fowleranieużywanojakostrictetrucizny,leczstosowanopowszechniewlecznictwie
ażdo1936rokujakoremediumnaróżnegorodzajuchorobyskórne.
Ztoksykologicznegopunktuwidzeniaistotnebyłydokonaniafrancuskie-
golekarzaPierre’aOrdinaire,któryopracowałwysokoprocentowynapójalkoholo-
wyotrzymywanywprocesieekstrakcjiróżnegorodzajuziół–tzw.absynt.Dzięki
domieszcepiołunuzawierającegotujonabsyntmawłaściwościpsychoaktywne
iwniektórychkulturachzewzględunaswójwyglądiwłaściwościjestpotocznie
nazywanyDzielonąwróżką”(fr.FéeVerte,ang.GreenFairy).
DoostatnichosiągnięćnowożytnejEuropyzzakresutoksykologiimożna
zaliczyćczęstoniedocenianądziałalnośćszkockiegolekarzaitoksykologaRoberta
Christisona,którynapisałw1829rokuTreatiseonPoisons.Wartozwrócićuwagę,
żezajmowałsięontoksykologiąpostmortemorazeksperymentowałztruciznami
nietylkonazwierzętach,lecztakżenasobie
24.Cowięcej,dobadaniawpływukoki
naorganizmludzkizatrudniłstudentów,anauczelniurządziłplantacjętejrośliny
.
2.7.KONIECMILENIUM(XIX–XXWIEK)
Koniecmileniumstanowibardzoważnyokreswhistoriitoksykologi.Pierwszym
istotnymosiągnięciem(chociażbardziejdlasamejfarmakologii)byłoodkryciemor-
finy,alkaloiduwyizolowanegozopiumprzezniemieckiegofarmaceutęFriedricha
Sertürnera.Morfinabyłapierwszymalkaloidemuzyskanymzrośliny
.Sertürnerba-
dałtakżemechanizmdziałaniamorfinyistwierdził,żemaonawłaściwościnasenne
orazdziałasilnieprzeciwbólowo.NazwaDmorfina”wywodzisięzmitologiigreckiej,
odimieniabogasnu–Morfeusza.
Kolejnymkamieniemmilowymwrozwojutoksykologiibyłypracehisz-
pańskiegolekarza,chemikaifizjologaMathieuOrfili,któryopublikowałobszerne
opracowaniedotycząceówczesnejwiedzynatemattrucizn–Traktatotruciznach
(TraitéDesPoisons),kładącnaukowepodwalinypodtoksykologięjakosamodzielną
dyscyplinę.Orfilabadałwpływarszenikunazwierzętaorazzajmowałsięzagad-
24PrawdopodobnieChristisonbadałwpływbobukalabarskiegonawłasneciało,apodczas
eksperymentustraciłprzytomność,coopisałpóźniejwswoimdzienniku.
