Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
16
Wprowadzenie
Potrzecie,zpowoduniezakończonegoostatecznieprzejściadonowejery,co
polegam.in.naodrabianiuzaległościinfrastrukturalnychzminionejepokipoli-
tycznej(coraczejpowinnobyćinterpretowanejakousuwanienwąskichgardeł”
rozwojowych,aleczęstobywauznawanezadowód,żeinfrastrukturatechniczna
nadalmasamoistnąmocsprawcząrozwoju8).
Wskutekoddziaływaniapowyższychczynnikówznacznaczęśćspołeczeń-
stwa(zatemiwładzwykonawczych)maskłonnościdostosowaniainstrumen-
tówinterwencjitypowychdlaeryminionej(przemysłowej),mimożefaktycz-
nieżyjemyjużwerzepoprzemysłowej.Zjawiskoto,zwanelockin(Cantarelli,
Flyvbjerg2010),zakotwiczenie(Zauchaiin.2014:216)czyteżregresjakultu-
rowa(Hryniewicz2004:234),poprostuoswajanie(Kozak2014:76)lubwedług
Gwosdza(2003:228-229)-uwięzienie,polegawłaściwienamentalnymuwięź-
nięciuwminionejepoceikonsekwentnymzałożeniu,żeinfrastrukturatechniczna
manadalwalorrozwojowy(inaczej:infrastrukturajestczynnikiemrozwoju-bez
jejbudowygoniema).Tokwestiawymagającakomentarza.Sytuacjanp.wPolsce
(iinnychkrajachEuropyŚrodowo-Wschodniej)jestotyletrudna,żepopoprzed-
niejerzeodziedziczonowielezaniedbańinfrastrukturalnych,zatemwykonanie
tychelementówinfrastruktury,którepowinnybyćzrealizowanedawnotemu,jest
uzasadnionymusuwaniembarierrozwoju.Stądczasowepomieszanieinterwencji
centralnejiregionalnej(lokalnej),gdzieusuwaniebarierbierzesięzapotwierdze-
nie,żeinfrastrukturanadalzawszejestprorozwojowa.Tymczasemwspółcześnie
(werzepoprzemysłowej)infrastrukturęakceptujesięjakoczynnikrozwojuotyle,
oilejejbraklubsłabośćjestprzyczynąhamowaniaistniejącegorozwoju(np.może
todotyczyćsystemutransportowegołączącegogłówneośrodkimiejskiezesobą
izeświatem,cowgruncierzeczyjestświadectwemzaniedbaniazpoprzedniej
epoki).Zgodniezewspółczesnymparadygmateminfrastrukturajestuznawanaza
czynnikkonieczny,aleniewystarczający.Innymisłowy,istniejeuzasadnieniedla
rozwojuinfrastrukturyodblokowującejwąskiegardła(bariery)istniejącegoroz-
woju,aleniejestjużonaczynnikiempowodującymrozwójtam,gdziegoniema.
Znaczeniestrukturyśrodkóweuropejskichwydatkowanychnp.przezfundusze
strukturalne(umowneokreślenieteżdlaFunduszuSpójności,choćfunduszem
strukturalnymnigdyniebył)okazałosięmiećwielkieznaczeniedlakrajowej
strategiirozwojowejorazszansynaskokcywilizacyjny.Dotądwykonałygotylko
nielicznekraje(Irlandia,Finlandia),którezkategoriinajbiedniejszych(najsłabiej
rozwiniętych)wlatachosiemdziesiątychprzeskoczyłydogronapaństwbogatych
inowoczesnych(wdużymstopniudziękiinnowacyjności).Grecja,znajdująca
sięwlatachosiemdziesiątychubiegłegowiekuwtymsamymcoIrlandiagronie
najbiedniejszychpaństwWspólnot,zapewnewskutekprzyjęciazałożenia,że
własnastrategiarozwojowaniejestszczególnieważna,nadalnależydogrona
8Czyliwystarczyzbudowaćinfrastrukturę,byprzyciągnąćlokalnychizewnętrznychinwe-
storów.
