Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
WykładI
Cotojestfilozofia?
Zanimprzystąpię,wkolejnychwykładach,doomówieniakonkretnych,
bezpośrednioważnychzagadnieńfilozoficznych,chciałbympoczynićpew-
neuwagiwprowadzające,wktórychwskażęnaosobliwościintelektualne
ikulturowezwiązanezuprawianiemfilozofiiorazstatusemtejdyscypliny.
Torównieżsąkwestiefilozoficznie,jakkolwiekwtórne.Mimotowszcze-
gólnychwarunkach,wobecktórychstawianaszadaniewprowadzenia
kogośdofilozofii,wypadanimiwłaśniezająćsięnapoczątku.
Szukającnajbardziejneutralnegookreślenia,czyliwywołującegomoż-
liwienajmniejprotestówzpowoduswychzałożeń,powiedziałbym,że
filozofia(zgreckiegophileo,Ulubię”,orazsophia,Umądrość”)towzałożeniu
dobrzeuzasadnioneisystematyczniewyłożonepoznanie,odnoszącesiędo
najistotniejszychinajbardziejpodstawowychkwestii,jakietylkodasię
sformułować;ponadtodrogamyślowadotakiegopoznaniaprowadząca
orazhistorycznycałokształtwysiłkówpoznawczychtegorodzaju.Dotego
możnadodaćwarunek,októrymbyłajużmowawyżej:wypowiedzifilo-
zoficznemusząbyćzespolone,dziękiwłaściwejerudycji,dyscyplinielo-
gicznejorazumiejętnościkorzystaniazurobionychjużpojęćiwyrażeń,
zcałymintelektualnymdorobkiemludzkości.
Samoposzukiwanieneutralnegookreśleniajestjużjednakwyrazem
defensywnej,aconajmniejwstrzemięźliwejpoznawczopostawy.Bez-
stronność,obiektywność,opisowośćtoformycharakterystycznedlawypo-
wiedziunikającejzaangażowania,małopewnejsiebie,atymsamymbyć
możenigdyprawdziwieistotnej.Toznakczasu,wktórymrozwaga
ineutralnaopisowośćsąaspektamiracjonalnościcenionymiwyżejod
samejzdolnościujęciaistotyrzeczy,którejistnieniuczęstowręczniedo-
wierzamy.PosiadającjużtakieUneutralneokreślenia”czyUbezstronne
opisy”,musimyjednakżeiśćdalejwmyśleniuirozważaniu.Aniopis,ani
definicjasamawsobieniestanowijeszczeprawdziwejwiedzy,jakkol-
wiekmożebyćjejjakimśczęściowymświadectwemalbo(częściej)na-
rzędziem.
Tradycyjniewdziejachfilozofiiwyróżniasięczteryokresy:starożytny,
18
średniowieczny(VII–XVw.),nowożytnyiwspółczesny(obejmującycza-
