Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Międzywypowiadanąpublicznierelacją-zeznaniemaprzeżywa-
niemkatastrofywsamotnościziejeemocjonalnaprzepaść.Chrono-
logicznieodtwarzanezdarzeniauzupełnioneprzezhipotezyoich
przyczyniesprzyjająpoznawczemuiuczuciowemudystansowi.
Wosamotnieniudystanskruszeje,apełnaidentyfikacjazofiarami
prowadzidodoświadczaniaciągleodnowakażdejsekundykatastro-
fy.WskazanedwatrybyopowiadaniaprzenikającałątwórczośćLema
iprzyczyniająsiędowieluczytelniczychdysonansówpoznawczych,
ponieważrytmemocjiprotagonistównieharmonizujezrytmemfa-
bularnychzdarzeń.Bohaterowiejegoprozypodwpływemtragicz-
nychwydarzeńiśmiercitowarzyszypopadająwmelancholię,próbują
przytymsprostaćimperatywowipamięci,zdająsobiebowiemspra-
wę,żesąjednymiznielicznychświadkówichśmierci.Tensposób
prowadzenianarracjiprzylegadopowojennychdyskusjidotyczących
wyzwaństojącychprzedtymi,którzypodjęlisiępisaniaoZagładzie.
Wramachtychbadawczychsporówporuszanoproblematykęetycz-
nychzobowiązańwobecnieswojegocierpienia,przymusuświadcze-
niaoskalizbrodniorazopisudewastacjiwewnętrznejświadków.
Kosmicznakatastrofa
48
połączonazlękiemprzedskutkamiwybu-
chówatomowychizimnowojennymkonfliktemstałysięwprozie
Lemapryzmatem,umożliwiającymrozszczepieniegatunkowych
ograniczeńiniejednoznaczniewskazującymnaludobójstwo.
HannahArendtisciencefiction
WkontekścieZagładynajczęściejprzywoływanymprzezbadaczy
tekstemLemajestProwokacja,czylirecenzjaznieistniejącejksiążki,
którejrównienieistniejącyautor(niemieckibadacz)wyjaśniagłówne
założenianazistowskiejpolityki.Choćwydajesię,żewtejrecenzji
Lemprzedstawiłpoprostuexplicitewłasnepoglądy
49
natematuan-
___
___
___
___
___
___
48TensposóbmyśleniaozwiązkachkatastrofizmuzopowieściamioZagładzie
bliskijestkoncepcjinarracjipostkatastroficznych.Por.numertematycznyPoZagła-
dzie.Narracjepost-katastroficzne,podred.A.Artwińskiej,P.Czaplińskiego,A.Moli-
sak,A.Tippner,uPoznańskieStudiaPolonistyczne.SeriaLiteraturoznawcza”nr25,
2015.
49WtensposóbzinterpretowałaProwokacjęm.in.MałgorzataSzpakowska,uzna-
jąc,żeuquasi-esej[ż]jestpoprostusposobemprzyciągnięciauwagi,chwytemrekla-
23
