Зміст книги
перейти до управління читачемперейти до навігаціїперейти до деталей бронюванняперейти до зупинок
1.CharakterystykatwórczościPascala
21
prowadzonychprzezPascalametodąfilozoficznąodrozważańocharak-
terzeteologicznym.Okazujesięjednak,żenawetzadanieadekwatnego
przyporządkowaniaposzczególnychfragmentówdojednejzdwóchczę-
ścidziełaniejestprostewrealizacjiidlategookreślonyurywekwróż-
nychwydaniachMyślimiewazupełnieodmiennąlokalizację.
Najważniejszymzagadnieniem,którepodjętezostałowpierwszej
częściksiążki,zatytułowanejwedycjiChevalieraCzłowiekbezBoga,
jestludzkakondycja.Pascalstarasięwszechstronnierozważyćmiejsce
człowiekawewszechświecieorazjegomożliwościpoznawcze.Podkre-
ślaliczneograniczenialudzkiejnatury,alepotrafirównieżzauważyćjej
wielkość.AutorMyśliukazujenapięciemiędzysferąracjonalnąosoby
anporządkiemserca”
,międzyjejpragnieniamiamożliwościami,między
jejcielesnymaduchowymwymiarem.
Właśniebłyskotliwiesformułowane15analizyantropologiczneprzy-
niosłyMyślomwielkąpopularność,którejtrudnooczekiwaćodstandar-
dowonapisanegodziełafilozoficznegoczyteologicznego.Przyczyniłosię
tojednak,zapewnewbrewintencjomautora,donadmiernegoakcento-
waniawcałokształciepoglądówPascalatreściukazującychniedostatki
iantynomienaturyludzkiej.nPodczaslekturyMyśliniepowinnosię
pozatymzapominać,żetylkopierwszaczęśćApologii(araczejwstępdo
niej)zostałaprzezPascalaprawiecałkowicieopracowana,toteżnabiera
znaczenianazbytwielkiegowporównaniuztym,jakiemiałabywzamie-
rzonejcałości;nazbytsięwysunęłanapierwszyplan”16.
Druga-mniejznana,chociażodpierwszejobszerniejsza-częśćMyśli
macharakterwprzeważającejmierzeapologetyczny;Chevaliernadałjej
tytułCzłowiekzBogiem.Pascalnasamymjejwstępiewskazujenaist-
nieniefundamentalnego,uniwersalnegodlakażdegoczłowiekadążenia
-dążeniadoszczęścia.Jegorealizacjaprzyjmowaławdziejachludzko-
ścirozmaiteformy.Naszczególnąuwagę,zdaniemfrancuskiegofilo-
zofa,zasługująwszelakotylkosystemyfilozoficzneorazreligie.Tepierw-
szejednakzawszeokazująsię-wświetleułomnościnaturalnychwładz
poznawczychczłowieka-niepełneiniewiarygodne,azatemostatecznie
15nMyśliPascala,podobniejakpóźniejwieletekstówNietzschego,brzmiąwuchu
osoby,którapragniesięnanichskupić,niczymgrzmotnastępującypobłyskawicy”.
J.Brun:Pascal…,s.9.
16J.Chevalier:Przedmowa…,s.26.
