Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.1.Hemostaza
1.1.3.Układkrzepnięciakrwi
imechanizmyograniczające
krzepnięcie
15
cząsteczeksubstratu.Krzepnięciekrwi
jestzatemreakcją„kaskadową”(ryc.1.9).
Czynniki(factors,F)V(FV),VIII(FVIII)
iwielkocząsteczkowykininogen(highmo-
Istotąkrzepnięciakrwijestzamianaroz-
lecularweightkininogen,HMWK)nie
puszczalnegobiałkaosocza-brynogenu,
proenzymami,leczkofaktoramiprzyspie-
wsiećprzestrzennąbryny,wzmacnia-
szającymiposzczególneetapyaktywacji
jącąpłytkowyczophemostatyczny[35,
krzepnięcia.Fibrynogenjestjednostkąbu-
38-41].Wprocesiewytworzeniabryny
dulcowąskrzepubrynowego,czynnikXIII
bierzeudziałkilkanaścieróżnychczynni-
(FXIII)zaśstabilizujetenskrzep.
ków,wtym12białekosocza(czynników
Teoriękaskadykrzepnięciaprzedstawio-
krzepnięcia),jednobiałkointegralnebłon
now1964r.[42,43].Jednostkąfunkcjonalną
komórkowych-czynniktkankowy,fosfo-
wkaskadziejestkompleksenzym-kofaktor.
lipidybłonkomórkowychijonywapniowe
Wuproszczeniucałąkaskadękrzepnięcia
(tab.1.4).CzynnikikrzepnięciaII,VII,IX,X,
możnaopisaćjakoprocestworzeniatrzech
XI,XIIiprekalikreinawystępująwosoczu
kompleksówenzymatycznychohomolo-
wpostacinieaktywnychproenzymów(zy-
gicznejstrukturzeifunkcji.Składająsię
mogenów).Ichprzekształceniewaktywne
onezawszez:
proteazyzachodzinadrodzeograniczonej
białkowegokofaktora;
proteolizy.Każdyzymogenjestsubstratem
proteazyserynowejzależnejodwitaminy
dlapoprzedniozaktywowanegoenzymu,
K;
akażdyenzymjestproduktemtejreakcji.
makromolekularnegobiałkowegosub-
Wkażdymogniwienastępujezwielokrot-
stratu.
nienieliczbyaktywnychcząsteczek,gdyż
Kompleksytetworząsięnaujemniena-
małailośćenzymuhydrolizujewiększąlicz-
ładowanejpowierzchnifosfolipidów,przede
Tabela1040Czynnikikrzepnięciakrwi
Czynnik
I
II
III*
IV*
V
VI*
VII
VIII
IX
X
XI
XII
XIII
Prekalikreina
HMWK**
Synonim
Fibrynogen
Protrombina
Czynniktkankowy
Jonywapniowe
Proakceleryna,czynnikchwiejny
Akceleryna
Prokonwertyna
CzynnikprzeciwhemofilowyA
CzynnikprzeciwhemofilowyB
CzynnikStuarta
CzynnikprzeciwhemofilowyC
CzynnikHagemana,czynnikkontaktu
Czynnikstabilizującybrynę,transglu-
taminazaosoczowa
CzynnikFletchera
CzynnikFitzgeralda
Stężenie
wosoczu
(μg/ml)
3000
100
0
n.d.
10
n.d.
0,5
0,1
5
10
5
30
60
50
70
Biologiczny
czas
półtrwania
90h
60h
-
n.d.
12-36h
n.d.
6h
12h
24h
40h
60h
50h
7-14dni
48h
6dni
Rola
wkrzepnięciu
Prekursorbryny
Proenzym
Kofaktor
(opiswtekście)
Kofaktor
-
Proenzym
Kofaktor
Proenzym
Proenzym
Proenzym
Proenzym
Proenzym
Proenzym
Kofaktor
n.d.-niedotyczy.
**)terminobecnienieużywany
**)HMWK(highmolecularweightkininogen)-wielkocząsteczkowykininogen.