Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
kończyndolnych.Zwracałteżuwagęna
moralnecechychirurga,pisząc:,,(...)dobry
chirurgwinienbyćuprzejmy
,rozsądny
,po-
bożny,wrażliwy,niełasynapieniądzeoraz
winienzawszezachowaćpoczuciewłasnej
godności”36.
Dziękitakimindywidualnościom,jak
GuidoLanfranchi,HenrideMondevillelub
GuydeChauliac,chirurgiafrancuskautrzy-
małaswąniezależnośćiznaczenienawet
Balwierz-chirurg
Ryshistorii
chirurgii
światowej
krótkiejtogi
Ryc.11.
wówczas,gdywinnychkrajachprzeszła
wręceludziniewykształconych.Wyrazemtej
niezależnościbyłozrzeszeniesięw1268r.
chirurgówparyskichworganizacjęzwaną
BractwemŚw.Św.KoźmyiDamiana.Orga-
nizacjataw1311r.utworzyławłasnąszkołę
chirurgów,zwanąKolegiumŚw.Koźmy
.Przy-
wilejekrólaFilipaPięknegodałyjejprawoeg-
zaminowaniachirurgów,atakżeprawonada-
waniapozwoleńnawykonywaniezawodu
chirurganatereniecałejFrancji.Od1383r.
naczelnychirurgkrólewskibyłjednocześnie
przewodniczącymBractwaŚw.Koźmy
.
Organizacjastawiałaswoimczłonkom
bezzastrzeżeńparyskiwydziałlekarski,jako
wysokiewymaganiazarównocodowykształ-
przeciwwagędlanadmiernychwpływówchi-
ceniaogólnego,jakiumiejętnościzawodo-
rurgówzBractwaŚw.Koźmy
.
wych.Abyzacząć5-letniąnaukęchirurgii,
trzebabyłomiećstopieńbakałarzazezna-
jomościąłaciny
niezależnościiznaczeniachirurdzyzBrac-
.Wcelupodkreśleniaswojej
ChirurgiacechowawEuropie
twaŚw.Koźmyzaczęliubieraćsięnawzór
Niewszędzielosyzawoduchirurgicznego
członkówuniwersyteckiegowydziałulekar-
układałysiętakpomyślniejakweFrancji.
skiegowdługąszatęibiret,dlategobylina-
WinnychkrajachEuropyszkolenieidzia-
zywaniLeschirurgiensderobelongue(chirurdzy
łalnośćchirurgicznakształtowałysięwedług
długiejtogi).Wzbudziłotozawiśćiprotesty
zasadrządzącychorganizacjamirzemieślni-
uniwersyteckichdoktorówmedycynyitak
czymi.Organizacjetakiezaczęłypowstawać
niechętnychchirurgom.
jużwXIIIw.jakowyrazdążeniarzemieślni-
JednocześniechirurdzyzrzeszeniwBrac-
kówparającychsiętymsamymzajęciemdo
twieŚw.Koźmywykazywaliniechęćipogardę
samorządnościiobronywłasnychinteresów.
wstosunkudołaziebnikówibalwierzy
,któ-
Przybrałyonenazwęcechów.Dlategochirur-
rzy
,dziękiprzywilejomKarolaVz1351r.,
giętegookresunazywamychirurgiącechową;
otrzymaliprawowykonywaniadrobnych
jejczłonkównazywanocyrulikami.
zabiegówchirurgicznychorazupustówkrwi.
Pierwsicyrulicywywodzilisięgłównie
Oddaniewichręcetegotakważnegodawniej
złaziebnikówigolibrodówidopierodzię-
iintratnegozabiegubyłoznacznymawan-
kizdobywaniuumiejętnościchirurgicznych
semzawodowym.Wobronieswoichinte-
stawalisięchirurgami38.Ci,którymnieuda-
resówtakżeoniwywalczylisobiew1505r.
łosięwejśćdocechu,uprawialinadalswo-
prawodozrzeszaniasięwkorporacjęzawo-
jądziałalnośćnielegalnie,acechyuważały
dowąpodnazwąLesbarbieres-chirurgiensde
ichzaszkodnikówzawodowych(partaczy).
robecourte(balwierze-chirurdzykrótkiejtogi),
Podstawąkształceniachirurgówbyłokil-
jakożemieliprawodonoszeniatylkokrót-
kuletnieterminowanieumistrza,najpierw
kiejszaty37.Cociekawe,organizacjępoparł
wcharakterzeucznia,anastępnieczeladnika.
36Ibidem,s.124.
37S.Sokół,HistoriachirurgiiwPolsce,cz.1:Chirurgiaokresucechowego,Warszawa1967,s.14–15.
38Ibidem,s.17–18.
11
