Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Rozwójchirurgiiwxxwieku
Odkryciew1901r.grupkrwiprzezwiedeń-
skiegoserologaKarlaLandsteinerawyjaśniło
przyczynydotychczasowychniepowodzeń
wtransfuzji.
Sklasyfikowaniegrupkrwi,apóźniej
upowszechnienienaukioichoznaczaniu,
wprowadzoneprzezEmilavonDunger-
naorazwspółpracującegoznimpolskiego
uczonegoLudwikaHirszfelda,pozwoliłona
szybkąpopularyzacjętransfuzji,jakozabiegu
ratującegożycie.Obajuczenibylipionierami
wbadaniachnadgrupamikrwiioniwłaśnie,
wspólnie,zaproponowaliobowiązującydo
dzisiajpodział(A,B,AB,0).
Początkowo
transfuzje
wykonywano
wsposóbbezpośredni,dopierowprowadze-
sprawąsulfonamidów,wprowadzonychdo
niew1914r.przezLouisaAgotezArgen-
lecznictwaw1935r.
tynyiAlbertaHustinazBelgiicytrynianu
Znaczącymkrokiemwrozwojuchirurgii
sodujakośrodkazapobiegającegokrzepnię-
byłybadaniaprzeprowadzoneprzezAlexisa
ciustworzyłowarunkidokonserwowania
Carrela.Udoskonaliłontechnikęzespolenia
iprzechowywaniakrwiorazprzetaczaniapo-
naczyńnkoniecdokońca”,apotemnkoniec
średniego,zarównowcelachleczniczych,jak
doboku”.Wykonywałlicznedoświadczalne
ipodczaszabiegówchirurgicznych.
przeszczepytętniciżył.Badałprzydatność
Antyseptykaiaseptykanierozwiązały
protezwykonanychzróżnychmetali,gumy
,
wcałościproblemuzakażeńbakteryjnych
szkłaitp.138W1905r.wykonałwrazzChar-
wchirurgii.Istniałonnadal,zwłaszcza
lesemC.Guthriepierwszydoświadczalny
wleczeniuranprzypadkowych.Wprawdzie
przeszczepserca.W1912r.zostałuhonoro-
wprowadzonaprzezchirurganiemieckiego
wanyNagrodąNobla.Wartowtymmiejscu
PaulaL.Friedriechazasadawycinaniaran
dodać,żew1902r.EmerichUllmannpróbo-
wciągu12godzinodzranienia,którejsłusz-
wałbezpowodzeniaprzeszczepićczłowieko-
nośćpotwierdziłydoświadczeniachirurgii
winerkęzwierzęcia.
wojennejpodczasIwojnyświatowej,ogra-
Dodalszychpostępówchirurgiinaczy-
niczyłaznacznieliczbęzakażeń,aleichnie
niowejprzyczyniłsięm.in.F
.Trendelenburg,
wyeliminowała.Istniałytakżezakażeniawy-
któryw1908r.podjąłheroicznąpróbęusu-
magająceogólnegoleczeniaprzeciwbakteryj-
nięciazatorutętnicypłucnej,coudałosię
nego.
wykonaćjegouczniowi,MartinowiKirsch-
Ideaniszczeniadrobnoustrojówworga-
nerowi,dopieroszesnaścielatpóźniej139.
nizmieczłowiekabezszkodydlaleczonego
Wskrótowymomówieniupoczątkówchirur-
(tzw.therapiasterilisansmagna)wyszłaodche-
giinaczyniowejniemożezabraknąćsylwetki
mikaniemieckiegoPaulaEhrlicha.Copraw-
polskiegochirurgaRomualdaWęgłowskie-
dawprowadzonyprzezniegodoleczeniana
go,współtwórcyświatowegopostępuwtej
samympoczątkuXXw.preparatnazwany
dziedziniechirurgii,któryswoimtalentem
salwarsanemnieodegrałwchirurgiitakiej
operacyjnymikreatywnościąprzewyższał
rolijakwwenerologii,alesamaideachemio-
najlepszych.Jegoosiągnięciawstosowaniu
terapiimiałajużwkrótcedokonaćprzewrotu
oryginalnych,autorskichrozwiązańwzszy-
takżewterapiichirurgicznej.Stałosiętoza
waniu140,przeszczepianiuiodtwarzaniu
Ryshistorii
chirurgii
światowej
Ryc.38.
AlexisCarrel
(1873-1944)
138A.Carrel,Heterotransplantationofbloodvesselsincoldstorage,nJournalofExperimentalMedicine”1907,nr9,
s.222;A.Carrel,C.C.Guthrie,Uniterminalandbiterminalvenoustransplantation,nSurgeryGynecologyand
Obstetrics”1906,nr2,s.266.
139M.Kirschner,EindurchdieTrendelenburgscheOperationgeheilterFallvonEmboliederArt.pulmonalis,n
Verhandlung
DeutschenGeschichteChirurgie”1924,s.133,312.
140R.Węgłowski,Zabiegioperacyjnenanaczyniachkrwionośnych,nPol.Przegl.Chir.”1924,t.3,s.378–381;
R.Węgłowski,ÜberdieGefasstransplantation,nZentralbl.Chir.”1925,t.52,s.2241–2243;R.Węgłowski,
Chirurgjaoperacyjnapodręcznikdlalekarzyistudentów,Warszawa1919,s.47–52.
35
