Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
(comprehensivesecurity)
26
.Wykraczaonapozatradycyjnyzakresbezpieczeństwa
narodowegoimiędzynarodowegonapłaszczyźniemilitarnej,aakcentujepotrze-
bęwspółdziałaniapaństwwochronietakżeinnychdziedzinbezpieczeństwa(jak
naprzykład:środowiskonaturalne,energetykaczyprzypływyfinansowe)zzasto-
sowaniemmetodbudowyzaufania,środkówdyplomacjiprewencyjnejorazmoż-
liwości,jakiedajewspółcześnieinformatyzacjaiśrodkimiędzynarodowejkomu-
nikacji.Obejmujewięctakieniemilitarneaspektybezpieczeństwa,jak:polityczne,
ekonomiczne,prawne,środowiskowe,kulturoweihumanitarne.Obecniewramach
bezpieczeństwawszechstronnegosytuujesiępozawojskowedziałanianarzeczsta-
bilizacjiinstytucjidemokratycznych,wzmacnianiarządówprawa,respektowa-
niazasadgospodarkiwolnorynkowej,poszanowaniaprawiwolnościczłowieka
27
.
Wymiarprocesualnyjestodzwierciedleniemjegozmiennościwczasie:bez-
pieczeństwotraktowanebyćpowinnonietylkojakostan,lecztakżejakoproces;
uwzględniaćnależyjegodynamikę,wynikającązewolucjisposobówumacniania
bezpieczeństwamiędzynarodowego(określanychjakojegomodele),współzależ-
nościinteresówbezpieczeństwawspółczesnychpaństw,atakżenierozerwalno-
ścibezpieczeństwamiędzynarodowegoipokoju28.Wwymiarzetymuwidacznia
sięwpełnijegodynamika,wynikającazarównozpostępunaukowo-techniczne-
go,jakimyślispołeczno-politycznej,konceptualizacjiwnauceipraktyceżycia
codziennego,cowkonsekwencji,składasięnarozwójdziejowy.Należywtym
kontekściewskazaćmiędzyinnyminaistotnącechęwspółczesnegobezpieczeń-
stwapolegającąnazacieraniusiędotychczasowychgranicmiędzyprocesamiwe-
wnątrzpaństwowymiamiędzynarodowymi.Dotyczytomiędzyinnymirolipod-
miotównieterytorialnychorazpozainstytucjonalnych,którychznaczenierośnie
wrazzewzrosteminterakcjitransgranicznychitransnarodowychwramachpro-
cesówregionalizacji,atakżezewzrostemwspółzależnościmiędzynarodowej29.
Złożonośćbezpieczeństwawjegowymiarzeprocesualnym(perspekty-
wicznym,funkcjonalnym)jestwykazywanaprzezfakt,żejestonoszczególne-
gorodzajuprocesemspołecznymzachodzącymwskalimiędzynarodowej,któ-
ryodznaczasiędużądynamiką,określonąprzezJ.Kukułkęjakopulsacja30.Te
26
ComprehensiveSecurityinAsia:ViewsfromAsiaandtheWestonaChangingSe-
curityEnvironment,R.Feddema,K.W.Radtke(ed.),Leide-Boston-Köln2000,s.48–49.
27
J.Czaputowicz,Bezpieczeństwowteoriachstosunkówmiędzynarodowych[w:]Bez-
pieczeństwomiędzynarodowe.Teoriaipraktyka,K.Żukrowska,M.Grącik(red.),War-
szawa2006,s.67.
28
J.Stańczyk,Złożonośćkategoriibezpieczeństwa—zarysproblematyki[w:]Bezpie-
czeństwoczłowieka…,s.241.
29
Szerzej:K.Żukrowska,Globalizacjajakowarunekzmieniającydeterminantykształ-
towaniasięsystemubezpieczeństwa[w:]Raportobezpieczeństwie2000,Kraków2001,
s.9–50.
30
J.Kukułka,Bezpieczeństwoawspółpracaeuropejska:współzależnościisprzeczności
interesów,„SprawyMiędzynarodowe”1982,nr7,s.29–40.
16
