Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Przestrzeńżyciacodziennego
dykolwiekwprzeszłości.Itewielkiecztery
sięporozumiewająnawetprzezekrantelewizyj-
procesymająswójwpływnakształtprzestrzeni
ny,przezSkype’a,widzącsięzaichpośrednic-
międzyludzkiejwnaszychczasach.
twemiwtedy,gdymówiąsobieprostowoczy.
Tenwpływ–totezaostatniejczęścimojego
Prądymózgowesąabsolutnieinne.Obrazzróż-
referatu–jestambiwalentny.Należytuwprowa-
nychskanerówpokazuje,żejesttufundamen-
dzićwartościowanie.Niemożemyotympowie-
talnaróżnica.Właśniezubożenietejsferywy-
dziećbezjakichśwartościitetezy,któreznaj-
dajemisięceną.Osłabienieemocjonalności
dąpaństwowmoimreferacie,sąteżwyrazem
kontaktów,skróceniehoryzontuczasowegorela-
jakichśwartości.Bojapostroniepozytywów,
cji,częstozwiększenieliczbyrelacjiprzelotnych,
naprzykładglobalizacji,wskazujęnaniezwy-
dlajakiejśsprawy,dlazałatwieniaczegoś,nawet
kłeposzerzenietejprzestrzenimiędzyludzkiej,
wwymiarzerodzinnym.
kontaktów,interakcji,tego,żejesteśmywsta-
Jakiesąkosztyizyskiintegracjieuropejskiej?
niedziękitechnologicznymurządzeniomna-
Zysktoświatbezgranic,wzbogacenietożsamo-
wiązywaćkontaktyponadprzestrzenią,ponad
ściprzezwyłanianiesięnowegopoziomu,który
czasem,wsytuacjizupełnieoderwanejodprze-
bynajmniejniemusikonkurowaćztymiinnymi
strzeni.Byłemniedawnonanartach,jadęsobie
poziomami,czylipoziomutożsamościeuropej-
gdzieśiktośnagledzwonidomnienatelefon
skiej,gdziewcalenietrzebazapomnieć,żesię
komórkowy,niewiedząc,gdziejestem,bochce
jestPolakiem,FrancuzemczyIslandczykiem,
załatwićjakąśsprawęformalną.Myjużkomu-
alemożnauzupełnićtoojakiścennynowywy-
nikujemysiębeznormalnychreguł,któredaw-
miartożsamościowy.Alesąoczywiścieminu-
niejwiązałysięztelefonowaniemdodomu,do
sy,znaneipolegającenarezygnacjizpewnych
biura,zasad,żeotejgodziniemożna,oinnejnie
elementówsuwerenności,rezygnacjizpoczu-
można.Tojużkompletniezanikło.Mówięojed-
ciapatriotycznegoprzywiązaniatylkodoswojej
nymtylkofragmencietejwielkiejtechnologicz-
ziemi.Wreszcieprocestransformacjipostkomu-
nejzmiany,poszerzającejogromnienasząprze-
nistycznej.Przyniosłaonaświat,wktórymdzi-
strzeńspołeczną.
siajżyjemy,dzięki20latomtransformacji,świat
Drugapozytywnasprawatobrakjakichkol-
innyilepszy.Alejesttakżeto,oczympisałJozef
wiekograniczeńmożliwościkomunikacji.Jak
Tischner,gdywspominałotrudnymdarzewol-
byłempierwszyrazwAmeryce,tolistlotniczy
ności.Dartenwwymiarzementalnym,wwy-
szedłczterytygodniedoPolski,więcwosiem
miarzeprzyzwyczajeń,życiowejrutyny,rozma-
tygodnibyłemwstaniezmojąrodzinąwymie-
itychinnychcienkich,subtelnychelementów
nićjakąśinformację.Niemuszęmówić,wjakin-
życiaspołecznego,sprawiakłopoty.Staramysię
nymświeciedzisiajżyjemy.Potrzecie,zintensy-
analizowaćjewkategoriachtraumypostkomu-
fikowałasięludzkamobilnośćwtejprzestrzeni,
nistycznej,którajestoczywiściecenątychsuk-
spotykamyprzecieżludzizbardzoróżnychczę-
cesówiogromnejprzemianyotaczającegonas
ściświata,dotyczytonietylkoemigracji,aleteż
świata.
podróży,turystykiitd.Tosąrzeczyniezwyklepo-
Zamykamtenreferatbardzokrótkimprze-
zytywne.Ztymposzerzeniemidąjednakwpa-
słaniem,mianowicietakim,żemamyróżne
rze,dlamnieprzynajmniej,koszty.Mianowicie
kryteriapostępuspołecznego,służącedomie-
zubożenietychrelacji,siłąrzeczy,jakościowe,
rzeniawartościspołeczeństw.Spotykamyjeza-
zastąpieniewięziintymnej,więziwielotema-
równohistorycznie,wróżnychteoriachpostępu
tycznej,więziąbardzowycinkową,profesjonal-
historycznego,jakiobecnie,kiedymówimy,któ-
ną,tylkowkonkretnejsprawie.Pozatymupo-
respołeczeństwojestjakgdybywyżej,aktóreni-
średnienietejwięzi.Nicniezastąpikontaktu
żej.Różnesąkryteria,odproduktunarodowego
twarząwtwarz.Tonietylkomojeodczucie.
nagłowę,przeznasycenielodówkamiczytele-
Biologowieispecjaliściodnaukpoznawczych,
wizorami,aledlamnienajważniejszekryterium
wszczególnościbiologiimózgumówią,żetak
towłaśniestanowejprzestrzenimiędzyludz-
jestrzeczywiście.Opowiadałmiktośoekspery-
kiej.Mówiącnajkrócej,stantejsolidarnościspo-
mencie,którypolegałnatym,żefaleróżnemó-
łecznej,lojalnościwzajemnejobywatelskiej,stan
zgowebadanowdwóchsytuacjach,gdyludzie
społeczeństwaobywatelskiego.Tojestkryterium
9
