Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
24
1.Niestandardoweformyzatrudnieniawujęciachteoretycznychrynkupracy...
Dualnateoriarynkupracyrozwinęłasięnaprzełomielatsześćdziesiątychisie-
demdziesiątychXXwieku.Jejzałożenia,wtymsposóbpostrzeganiazatrudnienia
niepracowniczego,adekwatnedoujmowanianiestandardowychformzatrudnie-
niawteoriachzarządzaniarozwijającychsięwkolejnychdekadachXXwieku,które
opisująmodelezatrudnieniastosowanewówczesnychprzedsiębiorstwach(sąone
przedstawionewrozdzialedrugim).Rodzisięjednakpytanie,czyzałożeniateorii
dualnejsięniezdezaktualizowały,biorącpoduwagęrozwójzakresuizastosowań
niestandardowychformzatrudnieniaijeszczewiększązłożonośćrynkupracy3.
Heterogenicznośćrynkupracy,jegonowypodziałizwiązaneztymkonsekwen-
cjewsferzeekonomicznejispołecznejprzedmiotemwieluinteresującychanaliz.
G.StandingwksiążceThePrecariat:TheNewDangerousClass[2011],opierając
sięnadanychstatystycznychilustrującychuelastycznieniesięrynkupracyodlat
osiemdziesiątychXXwieku,analizujesytuacjęnowejgrupyzatrudnionychtzw.
prekariuszy.Terminprekariatpochodziodangielskichpojęćprecarious(niepew-
ność,nietrwałość)orazproletariat4.Wliteraturzewystępujewieledefinicjiodnoszą-
cychsiędoprekariatu,awspólnymatrybutemwiększościznichjestodwoływanie
siędoprzyszłejniepewnejsytuacjizatrudnionegowzakresiezarobkowaniaiokre-
suzatrudnienia[Kolek2013,s.5].G.Standingzauważa,żezakrespojęciapreka-
ryjnościmożebyćodnoszonydocorazwiększychmasspołecznychwyłaniających
sięznowychpodziałówspołecznych,determinowanychprzezzjawiskaiprocesy
związanezgospodarkąkapitalistyczną,którebywająokreślanemianemspołeczeń-
stwapostindustrialnegoczynowejekonomii.Autorwymieniasiedemgłównychwy-
znacznikówklasyprekaryjnej,któreokreślasięjakobrak:
1)gwarancjipodjęciaiświadczeniapracylubwsparciawprzypadkubezrobocia,
2)zapewnieniaochronypracownikaprzedzwolnieniem,
3)pewnościwykonywaniadanejpracyorazwykonywaniauprzednioumówio-
nychobowiązków,
4)bezpieczeństwawpracy,brakstandardówwzakresiekształtowaniabezpiecz-
nychihigienicznychwarunkówpracy,brakzabezpieczeniaspołecznegonawypa-
dekchoróbiwypadków,
5)gwarancjipodnoszeniaumiejętności,szkoleń,jakiwłaściwegowykorzysta-
niaumiejętnościnabytychwpracy,
6)gwarancjistałegodochodu,
7)możliwościreprezentacjiiprzedstawicielstwainteresówpracownika(party-
cypacjipracowniczej).
3Wartododać,żewspółcześniepojęciedualnegorynkupracybywaodnoszonedoanalizyróżnych
zjawisk.J.M.Szaban[2013,s.28-29]podajetakieprzykładyzastosowaniateorii,jakpodziałrynku
pracyzewzględunapłeć,wiekczyrasępracowników.Jejzdaniemodualnymrynkupracymożnamó-
wićwszędzietam,gdziewystępująprzejawydyskryminacjiwzatrudnieniupracowników.
4Proletariattowkoncepcjimarksistowskiejklasaspołecznaskładającasięzrobotnikównajem-
nychnieposiadającychwłasnychśrodkówprodukcji,mającychświadomośćwspólnotysytuacjispo-
łecznejiinteresów,za:[Słownik2002,s.905].