Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
29
sprawiedliwości,atakżerosłapopularnośćnowejekonomiiinstytucjonalnej
[CameroniNdhlovu2000].
PodkoniecXXw.ekonomiścizwróciliuwagęnafilozofiępolitycznąJ.Rawlsa
[1971],któryujmującsprawiedliwośćjakobezstronność(justiceasfairness),suge-
ruje,żesprawiedliwenierównościwystępująwówczas,gdywzględniewiększe
korzyścimogąosiągaćgrupyosóbnajmniejuprzywilejowanych.Podkreślałon
równieżistotnąrolęrównościszanswrealizowaniuideisprawiedliwości,które
zajmowaływyższemiejscewzaproponowanymprzezniegoporządkuhierar-
chicznymniżefektywność.
A.K.Senwswojejteoriisprawiedliwości,zwłaszczawodniesieniudo
problemuwolnościpozytywnej,niezgadzałsięzniektórymisądamiJ.Rawlsa,
dotyczącymim.in.indeksudóbrpierwotnych[Zwarthoed2012,s.38],aleskła-
niałsięrównieżdotego,żewybórdotyczącynierównościmacharakterbardziej
społecznyniżmoralny.Po1980r.A.K.Senpodkreślałrolęmoralności,ale
jegomodelenierównościibiedyzawszeujmujązatomizowaneindywiduaze
świadomymspołecznymwyborem.Cowięcej,stosującwswychrozważaniach
relatywizmkulturowy,skłaniasięmimowszystkodouniwersalizmu,cozdaniem
J.Camerona[2000]jestjednązepistemologicznychcechnadającychpracom
A.K.Sena[1973i1997]charakterponadczasowy.
1.3.Typologiasposobówklasyfikowanianierówności
Wyodrębnianieelementówskładowychnierównościjestzadaniemzłożonym
zconajmniejdwóchpowodów.Popierwsze,licznedylematywynikająnietylko
zezłożonościpojęciaklasyfikacji6,leczprzedewszystkimzniejednoznaczności
pojęcianierówności.Wyjaśnienieistotytegopojęciawymagawyjściapoza
obszarbadawczyekonomiisensustrictoisięgnięciadorozstrzygnięćsocjologów
ipsychologów(zob.podrozdz.1.1).Bardzoczęstokojarzenienierównościzokre-
śleniami„społeczne”,„ekonomiczne”,„polityczne”,„prawne”,„interpersonalne”
lub„wyznaniowe”nadajetemupojęciukonkretneznaczenie,wskazująceperspek-
tywępoznawczącharakterystycznądladanejdyscyplinynaukowej.
6Klasyfikacjęujmujesięnapłaszczyźniesemantycznej,logicznejiterminologicznej,co
powoduje,żenadajesięjejkilkaznaczeń[Czekaj2000,s.171–174].Wznaczeniuogólnymjest
procesempodziału/łączenia,któryprzezwielofunkcyjneprzekształceniastrukturydanegoobiektu
lubjakiejśzbiorowościprowadzidouporządkowaniaelementówzbiorowości.Klasyfikacjamoże
przyjmowaćróżneformy,np.stopniowania,rangowaniataksonomicznego,szeregowania,przezco
mawskazać,którecechy,funkcjaielementywzajemniesięuzupełniająitworzązwiązkiwyższego
rzędu[Stabryła1975].
