Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
4
|
MikaëlNichanian·ZniszczyćOrmian
nacjonalizmówitotalitarnychideologii.Autor,znaukowąprecyzją,
woparciuobogateźródłaarchiwalne,relacjeiliteraturęrysujeprzed
czytelnikiemprzerażającyobrazzagładybliskodwóchmilionówludzi.
Turcjadodziśwypierasiętejzbrodni.
*
MonografahistorycznaMikaëlaNichanianaobejmujeokresodkońca
XIXwieku(schyłekImperiumOsmańskiego,próbyjegomodernizacji
ipojawieniesię„kwestiiormiańskiej”)domomentudojściadowładzy
MustafyKemalawroku1923.AutorprzedstawiaciągpogromówOrmian
zlat1894-1896(zaautorytarnychrządówAbdulhamidaII),masakr
wAdaniewroku1909,ludobójstwaz1915orazmasakrnaKaukazie
w1918roku.
Autordrobiazgowozrekonstruowałnastępstwowydarzeńiprzedsta-
wiłzazębiającesięczynnikistrukturalne,któredoprowadziłynajpierw
dopogromów,apotemdoludobójstwa.Byłyto:popierwsze,zagrożenia
geopolityczneciążącenadImperiumOsmańskim,taknazachodzie,jak
inawschodzie;podrugie,endemicznystatusniższościwłaściwywspól-
notomchrześcijańskimnaziemiachislamuorazpostrzeganieichprzez
muzułmanówjako„piątejkolumny”mocarstwzachodnichiRosji;po
trzecie,nacjonalistycznąideologięKomitetuJednościiPostępu2zainspi-
rowanązarównorewolucjąfrancuską,jakiniemieckimnacjonalizmem,
głoszonąprzezmłodychofcerówarmiiosmańskiej;poczwarte,pozycja
fnansowachrześcijan,którzykontrolowaliznacznączęśćgospodarki,
zwłaszczawdziedziniehandluirzemiosła.Wkońcutakże,specyfczne
2OsmańskieStowarzyszenieJednościiPostępu,wskróciezwaneKomitetem
JednościiPostępu(KJP),założonezostałowroku1907wSalonikachprzezgru-
wojskowych.Wywodziłosięztajnejorganizacji,powołanejprzezkilkustu-
dentówwroku1899,mającejnaceludetronizacjęAbdulhamidaII,przywrócenie
konstytucjizroku1876,modernizacjępaństwanawzóreuropejskiorazobronę
jegointegralnościetniczno-religijnej.UpatrującwrogówTurcjiwwielkichmocar-
stwach,awewnątrzpaństwawchrześcijanach,nabrałcharakterunacjonalistycz-
nego.WrazzprogramemMłodejPartiiTureckiej,wchodzącejwjegoskład,
przyjąłzałożenianazwaneideologiąmłodoturecką.Komitetrozwiązanopo
Iwojnieświatowejwroku1918.